“Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü (NATEN) Başkanı Dr. Hasan Hüseyin Erdoğan ile gerçekleştirdiğimiz söyleşi ile nadir toprak elementleri (NTE) hakkındaki ülkemizin hedefleri ve bu konuda yapılan çalışmalar hakkında bilgi sahibi olurken NTE’lerin önemini de dinleme fırsatı bulduk.”
15 Temmuz 2018 tarihinde 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın (ETKB) ilişkili kuruluşu olarak kurulan NATEN’in temel amacının gelişen sanayimizin ihtiyaç duyacağı hammaddelerden NTE ve diğer elementlerden elde edilen uç ürünlerde dışa bağımlılığının azaltılması olduğunu söyleyerek konuşmaya başlayan Dr. Erdoğan, bu kapsamda ülkemizin kısa, orta ve uzun dönem politika ve stratejileri için gerekli bilgileri oluşturmak için çalışıldığını aktardı. NTE ve diğer elementlerin (ürünlerin) elde edilmesi, gelişmiş teknolojik ürünlerde geniş bir şekilde kullanımının sağlanması amacıyla araştırmalar yürütmenin ve desteklemenin, NATEN’in görevi kapsamındaki diğer amaçlar olduğunu söyleyen Dr. Erdoğan, NATEN bünyesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda AR-GE çalışmaları yürütüleceğini, NATEN’in bu alanda çalışmalar yürüten kamu kurumları, üniversiteler ve özel sektörü koordine ederek destekleyeceğini de sözlerine ekledi.
NATEN’in kurulduğu günden bugüne gerçekleştirdiği faaliyetler hakkında da açıklamalar yapan Dr. Erdoğan, “2019 Ocak ayında NATEN’e atamamın yapılması ile birlikte öncelikle kurulum için gerekli çalışmalar tamamlanarak kurum faaliyete geçirildi. Göreve geldiğim andan itibaren, ülkemizde bugüne kadar NTE ve diğer elementlerle ilgili yürütülen çalışmaların tespit edilerek bundan sonraki yol haritasının belirlenmesi amacıyla MTA, ETİ Maden, TKİ, TÜBİTAK MAM ve BOREN gibi kamu kurumlarımızın yanı sıra üniversitelerimizde NTE ile ilgili çalışmalar yürütmüş değerli akademisyenlerimiz ile toplantılar yaptık ve istişarelerde bulunduk. Toplantılarda ve sonrasında bu alanda yapılabilecek projelere ilişkin katılımcıların görüşleri alındı. NATEN’e işlerlik kazandırıldıktan sonra kuruluş amaçları çerçevesinde faaliyetleri yürütebilmek için öncelikle ikincil mevzuat hazırlık çalışmaları yürütüldü ve bu çalışmaların %80’lik bölümü tamamlandı. Faaliyetine Mülga Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hizmet binasında başlamış olan NATEN, 28 Aralık 2019 tarihinden itibaren MTA kampüsü içerisinde kendisine tahsis edilen hizmet binasında faaliyetlerini sürdürmektedir.” ifadelerini kullandı.
Dünyada NTE üretimine verilen önem konusunda da bilgiler veren Dr. Erdoğan, ETKB tarafından geliştirilen, Nisan 2017’de kamuoyuyla paylaşılan ‘Millî Enerji ve Maden Politikası’nın öncelikle arz güvenliği, yerlileşme ve öngörülebilir piyasa olmak üzere üç saç ayağından oluştuğunu, bu politika kapsamında teknolojide ve hammaddede yerlileşme konusuna vurgu yapıldığını hatırlattı. NTE’lerin ileri teknolojinin en önemli hammaddesini oluşturduğunu vurgulayan Dr. Erdoğan, Japonya’nın “teknolojinin tohumu” Amerika’nın da “teknolojik metal” olarak adlandırdığı NTE’leri, yüksek sıcaklık ve korozyona dayanıklı hafif malzemeler olması sebebiyle birçok farklı alanda oksit, metal ve değişik kimyasal bileşikler halinde kullanıldığını söyledi.
Uzmanların, ABD ve diğer batılı devletlerin, dünyanın en büyük nadir metal ve mineral ihracatçısı Çin’in tehdidi altında bulunduklarını sıklıkla vurgulamaya başladıklarını da ifade eden Dr. Erdoğan, “Yeni yüzyılın, petrol ve doğal gaz açısından olduğu kadar özellikle stratejik madenler ve mineraller açısından da uluslararası çıkar çekişmelerinin giderek yoğunlaştığı bir dönem olacağı tahmin edilmektedir. Uluslararası çekişmelerin kaynağında milli güvenlik kadar, milli ekonominin itici gücünü oluşturan maden ve mineral kaynaklarının paylaşımının da olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır.” dedi.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
