Kurşun ve çinko elementleri doğada yaygın şekilde birlikte bulundukları için madencilikte çoğunlukla birlikte anılırlar. Kurşun ve çinko tabiatta ayrı ayrı tek başına bulunabileceği gibi değişik oranlarda bakır, kurşun ve çinkonun birlikte bulunduğu yataklara sık rastlanmaktadır.
Kurşun uzun yıllardır kullanılan en eski metallerden biri olup, doğada bol miktarda bulunan, yaygın kullanımı olan, işlenmesi kolay bir metaldir. Kurşun madenciliği ve metalurjisi dünya çapında önemli bir sanayi kolu olup, günümüzde dünya kurşun üretiminde primer kaynaklardan üretimin yanı sıra eski hurda kaynaklardan da önemli bir oranda kurşun üretimi (ikincil kaynaklar) gerçekleştirilmektedir. Kurşunun ana kullanım alanı akü imalatıdır. Yer altı haberleşme kablolarının kurşunla izolasyonu, diğer önemli tüketim alanıdır. Korozyonu önleyen kurşun oksit boyalar, kabloların kaplanmasında, kurşun tetraetil ve tetrametil formlarında benzin içinde oktan ayarlayıcı bileşikler olarak, radyasyonu en az geçiren metal olması nedeniyle x-ışınlarından korunmada, renkli tüplü televizyonların yapımında ve mühimmat imalatında önemli kullanım alanları bulmuştur.
Çinko ise kullanım açısından demir dışı metaller içerisinde alüminyum ve bakırdan sonra gelen en önemli üç metalden birisidir. Demir ve çeliğin korozyona karşı direncinin artırılmasında, döküm sanayinde kullanılan pirinç ve özel alaşımların yapımında, ayrıca çatı kaplama malzemeleri, lastik ve pil yapımında önemli miktarlarda çinko kullanılmaktadır.
Toplam çinko tüketiminin yaklaşık %50’si galvaniz çelik üretiminde kullanılırken %20’si pirinç üretiminde, %15’i döküm, %8’i çinko oksit üretiminde, %7’si yarı fabrikasyon ürünlerde kullanılmaktadır.
Yazının tamamı Madencilik Türkiye Dergisi 110. sayı 106-112. sayfalardadır.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
