Atık lityum-iyon pillerden kritik metallerin geri kazanımı çalışmaları pilot ölçekte Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Maden Mühendisliği Hydromet B&PM Araştırma Grubu ve Exitcom Recycling iş birliğiyle gerçekleştiriliyor.
Avrupa Birliği (AB) Ufuk 2020 Araştırma ve İnovasyon Programı ERA-MIN2 çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazanan “End-of-life Li-ion battery management integration and technology evaluation (ELiMINATE) (Atık Li-iyon pil yönetimi entegrasyonu ve teknolojilerin değerlendirilmesi)” başlıklı projenin konsorsiyumunda Güney Afrika (Stellenbosch University; DSI; Konsorsiyum lideri), İsveç (IVL Swedish Environmental Research Institute ve Chalmers University; VINNOVA) ve Türkiye (Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Maden Mühendisliği Bölümü-Hydromet B&PM Araştırma Grubu ve EXITCOM RECYLING firması; TÜBİTAK) görev alıyor. Projede atık lityum-iyon pillerin yönetimi, kritik hammaddelerin hidrometalurjik proseslerle geri kazanımı, geri kazanım süreçlerinin çevresel ve tekno-ekonomik analizleri gerçekleştiriliyor.
Projenin Türkiye tarafında EXITCOM RECYCLING firması tarafından KTÜ Maden Mühendisliği Bölümü Hydromet B&PM Araştırma Grubu’na gönderilen atık lityum-iyon pil tozu (siyah toz; black mass) kullanılarak hidrometalurjik süreçler içeren bir proses geliştirildi ve bu proses ile lityum (Li), kobalt (Co), nikel (Ni) ve mangan (Mn) kazanımı laboratuvar ölçekte test edildi. Prosesin daha yüksek Teknoloji Hazırlık Seviyesinde (THS) test edilmesi amacıyla EXITCOM RECYCLING firmasının pilot tesisinde KTÜ-Hydromet B&PM ve EXITCOM RECYCLING Ar-Ge ekiplerinin iş birliğiyle testler gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen pilot ölçekli testler sonucunda grafitin yanı sıra kobalt, nikel, mangan ve lityum gibi kritik/değerli metaller farklı bileşikler halinde üretildi.
Proje ekibi tarafından açıklamada şu bilgiler paylaşıldı: “Sıfır emisyon hedefine ulaşmak için gereken yeşil enerji dönüşümünün gerçekleşmesinde hayati rolü olan elektrik araçların temel bileşenlerinden biri lityum-iyon pillerdir. Kullanım ömrü dolan pillerde bulunan hammaddelerin (lityum, kobalt, nikel, mangan, grafit) geri kazanımı çevresel, ekonomik ve tedarik zincirinin güvenliğinin sağlanması açılarından büyük bir öneme sahiptir. Proje kapsamında Türkiye tarafı olarak KTÜ-Hydromet B&PM Araştırma Grubu tarafından geliştirilen ve laboratuvar ölçekte test edilen hidrometalurjik proses proje ortağı olan EXITCOM RECYCLING firmasının pilot tesislerinde THS 6-7 düzeyinde uygulandı. Proje çalışmaları Dünya ve Ülkemizdeki ikincil kaynaklardan kritik hammaddelerin geri kazanımına yönelik bilgi ve tecrübeye önemli katkılar sunacağına inanıyoruz.”
