Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde sırasıyla 7,7 ve 7,6 büyüklüklerinde depremler meydana gelmiş ve 11 ilimiz bu depremlerden etkilenmiştir. İki büyük depremin ardından bölgede artçı depremler gerçekleşmeye devam etmektedir.
Depremden önce 11 ilimizde toplam 2.535.238 adet yapı bulunmaktaydı. Yapılan hasar tespit çalışmalarında 1.191.183 adedi 1999 sonrasında inşa edilmiş ve toplam 18.150 adet yapı yıkılmıştır. Bunların 17.588 adeti eski yapı olarak kayıtlara geçmiştir. Yapılan hesaplamalara göre sadece yıkılan binalardan kaynaklı yaklaşık 120 milyon ton inşaat atığı oluşacağı hesaplanmıştır. Bölgede yıkılan ve yıkılması planlanan yapılardan kaynaklı tehlikeli ve tehlikesiz atık oluşumu artarak devam edecektir. Buna bağlı olarak özellikle bölgede hasar gören ve yıkılan binaların büyük bir kısmı 2010 yılından önce inşa edilmiş yapılar olduğundan asbest içerikli atıkların yayılımı kaçınılmaz olacaktır. Mevcut durumda meydana gelen altyapısal sorunlar, depremzede vatandaşların günlük temel ihtiyaçlarından çıkan atıkların yönetimini zorlaştırmıştır. Ne yazık ki deprem, can ve mal kayıpları, barınma sorunları ve beraberinde ciddi çevre sorunlarını da getirmiştir.
Bölgede atık yönetimi yapılarak çevre ve insan sağlığı açısından tehlikeli ve tehlikesiz atıkların geri kazanım ve/veya bertarafının sağlanması oldukça önemlidir. Atıkların depolanacağı geçici ve kalıcı depo alanlarının belirlenmesinde yakın nakliye güzergahları, yer altı suları ve içme suyu kaynakları ve tarım alanları gibi etmenler göz önüne alınarak yer seçimine özen gösterilmelidir. Doğal kaynakların korunması ve burada atıkların içerisindeki malzemelerin ayrıştırılarak büyük oranda geri dönüşümünün sağlanması, atıkların ekonomik ve doğal çevrenin korunmasına yönelik çalışmalarda oldukça önem arz etmektedir.
Yazının tamamı Madencilik Türkiye Dergisi 111. sayı 60. sayfadadır.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
