Yüksek tonajlı konveyör sistemlerinin bakımının etkili şekilde yapılması, üretimi ve kârlılığı sürdürmek bakımından kritiktir. Bakım, onarım ve üretim çalışanları, bu amaçla işyeri güvenliği esasına dayanan kapsamlı bir plana ihtiyaç duyar. Plansız duruşun en aza indirilmesi, güvenliğin ve verimin artırılması ve daha iyi yatırım getirisi elde edilmesi amacıyla genel operasyon maliyetinin düşürülmesini içeren hedeflerle böyle bir stratejinin kurgulanabilmesi için reaktif bakımın, önleyici bakımın ve kestirimci bakımın avantaj ve dezavantajlarının anlaşılması gerekir.
Reaktif Bakım
Bugün bile birçok şirket, konveyörlerinde reaktif bakım olarak nitelendirilebilecek bir uygulama gerçekleştirmekte, başka bir deyişle yalnızca arıza olduğunda müdahale etmektedir. Konveyör bileşenlerinin arıza verene kadar çalışmaya devam etmesine izin verilmekte ve bu nedenle yüksek maliyetli plansız duruşlar yaşanmaktadır. Plansız üretim kesintileri, dolaylı ekipman hasarı (arızalı bir elemanın başka elemanlara zarar vermesi), fazla mesai ve acil durum hizmeti ücretleriyle birlikte bu yaklaşımın doğurduğu maliyetler artmaktadır.
Reaktif bakımın diğer dezavantajları arasında, bileşenlerin optimum çalışma koşullarının korunamaması, bütçelerin kontrolden çıkması ve potansiyel güvenlik tehlikeleri nedeniyle varlık ömür beklentilerinin kısalması sayılabilir. Dahası, teknisyenler baskı altındayken mümkün olan en kısa zaman diliminde faaliyeti normale döndürmek için daha fazla risk alma ve daha fazla hata yapma eğilimindedir.
Reaktif ağırlıklı bakım stratejisinin açık dezavantajına rağmen, orta büyüklükteki işletmelerin tüm konveyör bakım faaliyetlerinin yarısında bu yaklaşımın uygulandığı tahmin edilmektedir. Bunun bariz nedeni bütçedir: reaktif bakım daha az personel, daha az planlama ve daha düşük ilk yatırım gerektirir. Ancak böyle bir strateji, etkisiz planlamaya, yetersiz gözetime ve sistem kontrolünün çok daha düşük olmasına yol açar.
Önleyici Bakıma Geçiş
Reaktif bakım anlayışı, onarım amaçlı plansız duruşları zorunlu kılan arızaları en aza indirmek amacıyla nispeten önleyici bir yaklaşıma doğru evrilmiştir. Önleyici bakımda genellikle hizmet süresi veya çalışma saati esas alınır. Neredeyse tekerleğin icadından beri uygulanagelen önleyici bakım yaklaşımı, arıza olasılığını en aza indirmek için ekipman üzerinde düzenli bakım yapmaya dayanır. Otomobillerde motor ömrünü uzatmak için yapılan planlı motor yağı değişimleri de bu yaklaşımın örneğidir.
Yazının devamı Madencilik Türkiye Dergisi 100. sayı 66. sayfadadır.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
Yazıyı interaktif dergiden okumak için tıklayın.
