Ukrayna savaşı nedeniyle yaptırımlara maruz kalan Rusya’ya Avrupa Birliği (AB)’nden yeni yaptırımlar geleceği açıklandı. Yeni yaptırımların arasında Rusya’dan kömür ithalatının yasaklanmasının da konuşulduğu bugünlerde konuyla ilgili görüşlerini paylaşan TOBB Maden Meclisi Başkanı İbrahim Halil Kırşan, jeopolitik sorunlardan önce emtia piyasasını Çin’in belirlediğini, Covid-19 pandemisi sonrası tedarik zincirlerinde yaşanan kopmalar nedeniylede emtia fiyatlarında artışlar ve arzda sıkıntılar meydana geldiğini söyledi.
Rusya ve Ukrayna savaşının ise emtia fiyatlarının yükselmesi konusunda daha da tetikleyici olduğunu belirten Kırşan, “Emtia fiyatları bu süreçte deyim yerindeyse ‘aldı başını’ gitti. Kömür ambargosu konusunda dedikoduların başlamasıyla birlikte düne göre fiyatlarda yüzde 10’luk bir artış söz konusu. Şu anda fiyatlar ton başına 287 dolar seviyelerine çıktı. Kısa vadede bu artış hızlanacak gibi gözüküyor.” dedi.
AB’nin kömürde Rusya’ya olan bağımlılığından söz eden Kırşan, Rusya’da üretilen kömürün yüzde 57’sini AB ülkelerinin ithal ettiğini vurguladı. Kırşan sözlerine şöyle devam etti: “İkinci sırada Çin var. Üçüncü sırada ise diğer ülkeler mevcut. Dolayısıyla AB ciddi bir oranla Rusya’dan kömür ithalatı gerçekleştiriyor. Örneğin Almanya tükettiği doğalgazın yüzde 55’ini, ham petrolün yüzde 35’ini ve kömürün de yüzde 50’sini Rusya’dan ithal ediyor. Yine Finlandiya kullandığı kömürün yaklaşık yarısını Rusya’dan ithal ediyor. Böyle değerlendirdiğimiz zaman kömür açısından AB ciddi bir darboğaza girecek. Bu da haliyle fiyatların yukarı doğru ivmelenmesine sebep olacaktır.”
AB’nin bu kömürü nereden tedarik edeceği konusunda yorum yapan Kırşan, “Alternatif kaynaklardan bir ithalat olacaktır ama bu dönem için zor bir dönem diyebilirim. Biliyorsunuz bu savaşın başlangıcında; AB gazı ve kömürü keserse, ABD’nin kaya gazı devreye girecek şeklinde spekülasyonlar vardı. Belki AB bundan sonraki süreçte yeni bir enerji paradigması ile yoluna devam edebilir. Bu da şunu getiriyor: Yenilenebilir kaynak paylarının olabildiğince hızlı bir şekilde arttırılması söz konusu olacaktır. Belki AB’nin çoğu yerinde rüzgâr gülleriyle, güneş tarlalarıyla karşılaşacağız. Bu konuda da bugünden yarına bir çözüm üretilemeyecektir. Ancak önümüzdeki süreçte yenilenebilir kaynakların paylarının arttığını görebileceğiz. Böylece kömüre bağlılıkta azalmış olacak.” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin bu kömür ithalat yasağından olumlu etkilenmesi gerektiğine vurgu yapan Kırşan, “Türkiye’nin 20 milyar tonun üzerinde bir kömür rezervi mevcut. Bu rezervin yüzde 80’i, 2000 kalorinin altındaki kömürlerden oluşuyor ancak termik santraller bu kalorideki kömürlerle rahatlıkla beslenebilecektir. Bunu bir fırsat olarak telakki etmek lazım. Daha önce ifade ettim. Enerjide bir paradigma değişikliği oluyor. Son zamanlarda hidrokarbon kaynaklara kötü muamele yapılıyor ve Glasgow Zirvesi’nde neredeyse kömür ortadan kalksın şeklinde yaklaşımlar vardı. Hidrokarbonlara olan bu yaklaşım finans kuruluşları tarafından bir ceza şeklinde karşılık buldu. Ancak burada Türkiye için bir fırsat doğdu. Bu 20 milyar ton kömürü hızlı bir şekilde değerlendirmek için kömür yatırımlarına yönelmek gerekiyor. Sadece rüzgâra ve güneşe dayalı bir sistem yeterli bir altyapı sağlamayacaktır.” dedi.
Türkiye’den Avrupa’ya bir kömür ihracatının da olmayacağını belirten Kırşan, “Kömürlerimizin kalorisinden dolayı ihracata konu olacak bir durum söz konusu olmaz. Bunu daha çok iç piyasamızda, termik santrallerde kullanabiliriz. Bu durum ülkemizin önünde bir fırsat barındırıyor.” şeklinde ifade etti.
