Madencilik sektörünün mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerilerinin ele alınacağı Hayatımız Maden Çalıştayı’nın 4.’sü 15 Ocak 2022 tarihinde İstanbul’da gerçekleştiriliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı öncülüğünde, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) organizatörlüğünde ve maden sektörü STK’larının yer aldığı Maden Platformu’nun katkılarıyla düzenlenen Çalıştay, sektörün ilgili temsilcilerini bir araya getiriyor.
Madencilik sektörünün mevcut durumunu değerlendirmek, güncel sorunları saptayarak çözüm önerileri getirmek ve hedefler doğrultusunda yol haritasını çizmek amacıyla düzenlenen çalıştaya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Şeref Kalaycı, Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Dinçer, Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Ali Emiroğlu, Tüm Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği Başkanı İbrahim Alimoğlu, İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) Genel Sekreteri Dr. Selahattin Armağan Vurdu, sektörün önemli kurum, firma, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile Madencilik Türkiye dergimiz katılım gösterdi.
Dördüncüsü düzenlenen Çalıştay’da; “Sanayide Maden, Madenciliğin Ekonomiye Katkıları, Madencilikte Algı Araştırması Sunumu, Madencilikte Sürdürülebilirlik ve Sorumlu Madencilik, Mevzuat ve Ruhsatlandırma, Çevre ve Rehabilitasyon, Tasarım ve Mimaride Doğal Taş” gibi sektöre yönelik birçok önemli konu başlığı ele ele alınıyor.
Açılış konuşmasında söz alan İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Başkanı Aydın Dinçer, Hayatımız Maden Çalıştayı’nın önemine vurgu yaparken kullandığımız neredeyse her ürünün ham maddesinin madencilik sektörü tarafından üretildiğini belirtti. Dinçer sözlerine şöyle devam etti: “Ekonomiye dolaylı katkısı 40 milyar doları bulan Türkiye maden sektörü, 2 milyon insana istihdam alanı yaratmaya devam ediyor. Her yıl yaklaşık 5 milyar dolarlık ihracata imza atan sektörümüz, böylelikle ülkemiz ekonomisine, üretimine ve istihdamına olan katkısını sürdürülebilir bir şekilde devam ettiriyor. Ancak 2019 yılı sonunda Çin’de ortaya çıkıp tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19, başta madencilik olmak üzere tüm sektörlerde ciddi olumsuzluklar yaratmıştı. 2019 yılını 4,38 milyar dolar ile kapatan sektörümüz açısından 2020 yılı pandeminin ülkemizde de etkisini arttırmasıyla oldukça güç geçti. Buna karşın devletimiz ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın aldığı önlemlerin sonuçlarına kısa sürede ulaşarak toparlanma sürecini başarıyla atlattık.”
Yeni normal dönemin başlangıcı olan 2020 yılının haziran ayı ile birlikte sektörün eski gücüne kısa sürede kavuştuğunu dile getiren Dinçer, ihracat oranındaki düşüşü hızla telafi etmek adına sektörün her bir paydaşının tüm süreç boyunca yoğun çaba gösterdiğini belirtti. Sektör olarak 2020 yılında 190 ülkeye ihracat yaptıklarını ve bütün zorluklara rağmen Türkiye’nin toplam ihracatındaki payının yüzde 2,73 olarak gerçekleştiğini vurgulayan Dinçer, “Bu sonuçla 2020 yılını sadece yüzde 0,9 kayıpla bitirerek 4,27 milyar dolar ile kapattık. 2021 yılı ise sektörümüz adına fırsatların değerlendirildiği önemli bir süreç oldu. Pandemi ve onun oluşturduğu yeni normali en iyi etüt eden sektörlerden biri olup doğru hamleleri yaparak 2021 yılını 5,93 milyar dolarlık ihracat başarısı ile kapattık. 2020 yılına kıyasla yüzde 38,89’luk bir artışla gelen 5,93 milyar dolar ihracat rakamı ise cumhuriyet tarihi olarak kayıtlara geçmiş oldu. Bu gurur hepimizin.” şeklinde konuştu.
Ülke ekonomisinin tarım ile birlikte iki temel sektöründen biri olan madencilik sektörünün farklı sorunlarla karşılaşıp bunlara çözüm üretmeye çalıştığını aktaran Dinçer, bugün bir maden işletmesinin açılabilmesi için 8 Bakanlık, 92 Yasa, 87 Yönetmelik, 16 Uluslararası Sözleşme, 8 Tüzük, 24 değişik kurum ve kuruluştan izin alındığını, bu izin süreçlerinin maalesef yıllarca sürebildiğini, ÇED sürecinde herhangi bir kurumun verdiği olumsuz görüşün süreci sonlandırabildiğini ve ruhsatların iptal olmasına neden olabildiğini söyledi.
Ülkemizin önemli bir maden potansiyeline sahip olduğu dile getiren Dinçer, “Bunların aranması, bulunması ve üretilmesi ile ihracata, istihdama, dış ticaret dengesine dolayısıyla ülke ekonomisine katkı da çok daha artacaktır. Bu hedef doğrultusunda; madenciliğin gelişmesi ve yeraltı kaynaklarımızın değerlendirilmesi için ruhsat güvencesinin sağlanması, izin süreçlerinin sadeleştirilmesi ve hızlandırılması, sektörden alınan ruhsat bedeli, devlet hakkı, orman arazi izin bedellerinin düşürülerek; yatırımı, üretimi ve istihdamı artıracak düzenlemelerin yapılması, yüksek enerji maliyetleri (akaryakıt ve elektrik) sebebi ile vergi düzenlemesi yapılması büyük önem taşıyor.” dedi.
Aydın Dinçer’in ardından döz alan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref Kalaycı madenlerin hayatımızın her alanında bulunduğunu vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu: “Madencilik sektörü günümüzde gelişmiş birçok ülkenin teknoloji ve refaha ulaşmasına katkı sağlıyor. Geçmişten bugüne ise madencilik, ekonomik kalkınmayı başlatan sektör olmuştur. Üretim ve ihracat odaklı modeli uyguladığımız günümüzde ise madenler daha çok istihdam ve gelir sağlarken daha az cari açık anlamına geliyor. Bundan dolayı sürdürülebilir üretim ve sorumlu madenciliğe önem veriyoruz. Bakanlık olarak bizim madencilik konusunda iki kırmızı çizgimiz var: İş sağlığı ve güvenliği ile çevre. Bu kapsamda maden sahalarının denetimlerini hassasiyetle yapmaya devam edeceğiz.”
Her yıl gittikçe artan ihracat rakamlarına önemli katkılardan birini yapan madencilik sektörünün 2021 yılında pandeminin olumsuz havasını atlattığını Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay: “Ülke olarak güç birliği ve kendini anlatma kabiliyeti bir araya gelince büyük başarılara imza atıyoruz. Ülkemizin gelecek hedeflerine ulaşması adına tüm sektörlerimizin ihracattaki başarısı son derece önemli. Bakanlık olarak eldeki verilerimize dayanarak 5,9 milyar dolarla cumhuriyet tarihi ihracat rekorunu kıran madencilik sektörü de 2021 yılını verimli geçirdi. Ülkelerin sürdürülebilirliğe verdiği önem arttıkça kritik öneme sahip madenler ve nadir toprak elementlerin üretimi de değer kazanıyor. Bu noktada doğal taşları geleceğin madenleri olarak gösterebiliriz. Bakanlık olarak en büyük amacımız uç ürün ve katma değeri yüksek ürün üretmek. Bunu da tamamıyla kendi üretimimizle gerçekleştirmemiz gerekiyor. Madenlerimizi uç ürüne ne kadar dönüştürürsek başarılı olmamız da o derece mümkün. Tabii hedeflerimize ulaşırken iş güvenliği ve çevre konularını da hassasiyetle ele alıyoruz. Bakanlık olarak madencilik sektörünün önünü açmak için her türlü desteği sağlamak için varız.” şeklinde konuştu.
Madenlerin insan ve toplum yaşamında madenlerin öneminin altını çizen Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makine Üreticileri Birliği (TÜMMER) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Alimoğlu şu ifadeleri kullandı: “Madenler toplumların gelişimi için büyük değer taşıyor. Kişi başı maden tüketim oranı ülkelerin gelişmişliğinin de bir ölçütüdür. Sektör olarak önce insan ve çevre sonra maden diyerek ekonomiye katkı sağlıyoruz. Ormanları koruyan en önemli sektörlerin başındayız.”
Ülkemizin önemli bir madencilik potansiyeli olduğunu hatırlatan Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Ali Emiroğlu: “Madencilik sektörü olarak üreterek ekonomiye katkı sağlamamız büyük değer taşıyor. Madenlerin etkinliğini daha da arttırmak için toplumun madene karşı olan algısını değiştirmek zorundayız. Madenciliği gelişmiş ülkelerde olduğu gibi gurur duyulacak bir seviyeye getirmemiz gerekiyor.” dedi.
2021 yılında gerçekleştirilen maden ihracatları ile ilgili bilgiler paylaşan İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) Genel Sekreteri Dr. Selahattin Armağan Vurdu, madenlerin hayatımızın her alanında yer aldığını vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu: “Madenler hayatımızın her alanında. Biz de birlik olarak kurulduğumuz günden bu yana madencilik sektörüne değer veriyoruz. 2021 yılında ihracatını geçen yıla oranla yüzde 50 arttıran İMMİB’e bağlı sektörler, ülkemizin 225,4 milyar dolarlık ihracatına 87 milyar dolarlık katkı sağlayarak Türkiye ihracatından yüzde 38,6 pay aldı. Madencilik sektörü ise 2021 yılını 5,93 milyar dolar ihracat başarısı ile kapattı. 2020 yılına kıyasla yüzde 38,89’luk bu artışla gelen 5,93 milyar dolar ihracat rakamı ise cumhuriyet tarihi rekoru olarak kayıtlara geçmiş oldu. Bu çalıştay sayesinde de madencilik sektörüne dair konuların ele alınacak olması son derece değerli.”
Çalıştay kapsamında çevre ve rehabilitasyona değer vererek sürdürülebilir madencilik yapan firmalara da plaket takdim edildi. Faaliyetleri sona eren maden sahalarını tarım alanlarına dönüştürerek ekonomiye katkı sağlamaya devam eden Aydın Linyit Madencilik Ve Akaryakıt Sanayi Ticaret A.Ş., Zetay Tarım Hayvancılık İmalat Sanayi Ve Ticaret A.Ş., Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Ünsa Madencilik Turizm Enerji Seramik Orman Ürünleri Elektrik Üretim Sanayi Ve Ticaret A.Ş., Tüprag Metal Madencilik A.Ş., Koza Altın İşletmelerı A.Ş. Ve Portsan Mermer Sanayi Petrol Ve Tarım Ürünleri Enerji Nakliyat Tic. A.Ş. firmalarına plaketleri takdim edildi.
Çalıştay, gerçekleştirilen sunumlarla ve konuşmalarla devam ediyor.
