TÜMAD Madencilik tarafından yapımı üstlenilen Nurettin Çarmıklı Madencilik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin ve TÜMAD Madencilik İvrindi Maden İşletmesi açılış töreni 14 Ocak 2022 tarihinde gerçekleştirildi. Madencilik Türkiye Dergisi olarak katıldığımız açılış törenine Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez katılım gösterdi.
Yaklaşık 3 yıl önce burada Türkiye’nin ilk madencilik teknik lisesinin temelini attıklarını hatırlatarak sözlerine başlayan Fatih dönmez şu ifadeleri kullandı: “2 yıl boyunca burada çok hummalı çalışmalar gerçekleştirildi. Bir ilki gerçekleştirmenin heyecanıyla bizim de gözümüz kulağımız hep buradaydı. Açılışı yapmak da bize nasip oldu.”
Milli Eğitim Bakanlığı ile önceki yıllarda oldukça verimli projeleri hayata geçirdikleri hatırlatan Dönmez, daha önce Ankara’da Türkiye’nin ilk yenilenebilir enerji lisesini açtıklarını, bugün ise ülkemizin ilk madencilik lisesini açtıklarını kaydetti. Dönmez, enerji ve doğal kaynaklar alanında eğitim veren liseleri sektörün yoğun faaliyet gösterdiği illerde ve bölgelerde açtıklarını dile getirerek şu ifadeleri kullandı: “Biz istiyoruz ki bu okullarımızda teorik eğitim alan evlatlarımız sahada bunun uygulamasını bire bir tecrübe etsinler. Öğrencilerimiz eğitim süreleri boyunca madencilik sektörüyle içli dışlı olsunlar istiyoruz. Bu okullarımızın derslik, atölye, laboratuvar ihtiyaçlarının karşılanması, öğrencilerimize beceri eğitimi ve staj imkanlarının sağlanması, işbaşı eğitimlerinin verilmesi gibi uygulamalar okul-sektör iş birliğiyle hayata geçirilecek. Öğrencilerimizin sıralarda gördükleri, sınıfta öğrendikleri hiçbir şey kitap sayfalarında kalmayacak. Bizzat sahaya indiklerinde bunları uygulama imkanına sahip olacaklar.”
Konuşmasında madencilik sektörünün 2021 yılında gerçekleştirdiği faaliyetler hakkında da bilgi veren Dönmez şu bilgileri paylaştı: “2021 yılında Cumhuriyet tarihimizin rekorunu kırarak 5 milyar 930 milyon dolarlık maden ihracatı gerçekleştirdik. Bir önceki yıl bu rakam 4-4,5 milyar dolar civarındaydı. 2020 yılıyla kıyasladığımızda yıllık bazda yüzde 40’lık bir artış yakaladık. Zaten toplam ihracat rakamlarından da bunu görebiliyoruz. Yine Cumhuriyet tarihimizin bir rekorunu kırdık geçtiğimiz yıl 225 milyar dolar civarında bir ihracat gerçekleştirdik. 2021 yılında özellikle metalik cevherlerde, blok ve işlenmiş doğal taşlarda, endüstriyel minerallerde son 20 yılın üretim ve rekor ihracat rakamlarına ulaştık. Artık sadece geleneksel pazarlarımız yok portföyümüzde. Yeni ülkeleri de ihracat pazarlarımıza ekledik. Bundan sonra bizlere düşen görev bu çıtayı hiç düşürmeden daha da yükseklere çıkarmak. 2021 itibarıyla madenciliğin gayrisafi yurt içi hasılamız içindeki payı yüzde 1,2’ye ulaştı. Geçtiğimiz yıl madencilik sektörümüzle 59 milyar liralık bir katkı sağladık bütçeye. Bir önceki yıla göre yüzde 23’lük bir artış söz konusu. Bunlar bizim için yeterli rakamlar mı? Potansiyelimizi düşündüğümüzde elbette hayır. Ancak önceki yıllara kıyasla yukarı yönlü bir ivme sürüyor. Sürdürülebilirlik adına önemli bir gelişme.”
Dönmez, kendi kaynaklarını yok sayan ve kaynaklarını kullanmayan bir ülkenin kalkınmasının mümkün olmayacağını dile getirerek, şunları kaydetti: “Son zamanlarda madenciliğe, özellikle de altın ve gümüş madenciliğine yönelik oluşturulmaya çalışılan olumsuz algının farkındayız. Öyle ki kimi yerde iş makinalarının yakılması, tehdit ve şantajlarla çalışanların yıldırılmaya çalışılması gibi şeylere de şahit oluyoruz. Bu eylemleri düzenleyen, finanse eden ya da başka yerlerden buralara adam taşıyanların çevre mevzuatından bihaber olduklarının farkındayız. Her yıl maden ürünlerine ciddi ithalat bedelleri ödüyoruz. Bunu bir yerde azaltmamız gerekiyor. Hele ki üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomik modelimizle birlikte dış ticaret açığımız düşmeye başladı. İnşallah yakında fazla vereceğimiz yıllar da gelecek. Böylesi bir ortamda madencilik sektörü kilit bir öneme sahip. Madencilik hem sanayinin ihtiyaç duyduğu ham maddeyi sağlıyor hem de uç ürünlerle önemli bir dış ticaret geliri sağlıyor. Biz ne madenlerimizden vazgeçeceğiz ne de çevremizden. TÜMAD’ın faaliyetleri bu anlamda örnek gösterebileceğimiz bir örnek. İvrindi altın ve gümüş madeninde bugüne kadar 7,5 ton altın ve 25 ton gümüş üretimi yapıldı. Maden üretimi bittiğinde bölgede toplam 32 ton altın ve 73 ton gümüş ekonomimize kazandırılmış olacak. Sahada bin 145 işçimiz istihdam ediliyor. Çalışanların yüzde 81’ini çevre köyler ve Balıkesir’den gelen kardeşlerimiz oluşturuyor.”
Dönmez, yeni dönem planları ile de bilgi verirken maden ürünlerini yurt içinde işleyerek, katma değerini artırarak yurt dışına ihraç edeceklerini, böylece ham maddede 1 birim olan değeri, ara üründe 8-10, uç üründe 25-30 birime kadar artıracaklarını vurguladı. Dönmez bu alanda gerçekleştirilen çalışmaları şu şekilde aktardı: “Üretimden nihai ürün aşamasına, teknolojisinden insan kaynağına kadar madenciliğin Türkiye’nin marka sektörlerinden birisi olması için büyük bir çaba gösteriyoruz. Ara ve uç ürün üretmeye yönelik altın, gümüş, demir-pelet, bakır ve alüminyum entegre izabe tesislerimiz faaliyetlerine devam ediyor. Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru Siirt’te, Türkiye’nin tek çinko metal külçe üretim tesisinin açılışını yaptık. Öte yandan pilot tesiste devam eden lityum karbonat üretimi için de iki yeni tam kapasite çalışacak fabrika kuracağız önümüzdeki dönemde. Diğer yandan bor karbür tesisimizde de sona doğru yaklaşıyoruz. İnşallah 2022 yılı içinde orayı da devreye alacağız. 2021 yılında düşen maden ruhsatlarıyla birlikte toplam 2 bin 620 sahanın ihalesini tamamladık. Bu ihalelerden yaklaşık 435 milyon lira gelir elde ettik. 2021’de yaptığımız ihalelerle son 5 yıldaki en yüksek sayıya da ulaşmış olduk.”
Sonrasında söz alan Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer madencilik alanındaki 51. AR-GE merkezinin de madencilik alanındaki tek okul ile aynı yere kurulacağının bilgisini verdi.
Millî Eğitim Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında imzalanan Mesleki Eğitim İş birliği Protokolü çerçevesinde, Milli Eğitim Bakanlığı ve Nurol Holding arasında imzalanan Mesleki Eğitim İşbirliği ile hayata geçirilen lisede, her biri 34 öğrenci kapasiteli 16 derslik ile müzik, resim odası, konferans salonu, kütüphanenin yanında kimya, fizik, biyoloji laboratuvarları bulunuyor. Ayrıca taraflar arasında imzalanan protokol gereğince TÜMAD, lise bünyesinde ileri teknolojiler ile donatılmış ve yaklaşık 1 milyon lira değere sahip olan maden laboratuvarı kurdu.
Temeli 2018 yılında atılan ve 2019 yılında inşaatı tamamlanarak Milli Eğitim Bakanlığına teslim edilen lise yaklaşık 11 milyon liralık yatırımla hayata geçirildi. 2020-2021 Eğitim Öğretim yılında, yüz yüze ve Covid-19 salgını kapsamında alınan önlemler nedeniyle uzaktan eğitime başlayan Nurettin Çarmıklı Lisesi halen 134 öğrenci ile öğrenimine devam ediyor.
Tematik lise özelliğiyle bölgedeki diğer liselerden ayrılan Nurettin Çarmıklı Lisesi, tam kapasite ile faaliyete geçtiğinde 544 öğrenciye eğitim verecek. Lisede teorik eğitimin yanı sıra uygulamalı eğitim de yer alacak ve öğrenciler edindikleri bilgileri madenlerde uygulama şansı bulacak.
Kamu- özel sektör iş birliğinin en önemli projelerinden olan okul aynı zamanda öğrencilerine staj ve istihdam imkânı sağlayacak. Madencilik faaliyetlerinin yoğun olarak yürütüldüğü bölgede yer alan lise iş imkânının çok fazla olduğu bir konumda eğitim verecek.
Ayrıca TÜMAD, Çanakkale ili, Lâpseki ilçesinde, Doğal Kaynaklar ve Yenilenebilir Enerji alanında hizmet verecek, 16 derslikli Anadolu Lisesi inşasına başlandığını, lisenin 2022 yılı içerisinde tamamlanarak Milli Eğitim Bakanlığı’na teslim edileceğinin bilgisini verdi.
Bunun yanında TÜMAD yapımını üstendiği ve 2021 yılında tamamlanan, Havran Seyit Onbaşı Bilim ve Teknoloji Merkezi’nin de teknolojiye meraklı çocuk ve gençlerin hizmetine sunulduğunu kaydetti.
