TÜMMER Covid-19 Salgınının Sektöre Etkilerini Değerlendirdi

Dünya ekonomisini durma noktasına getiren Covid-19 salgını, tüm sektörlerde olduğu gibi mermer-doğal taş sektörünü de olumsuz yönde etkiledi. TÜMMER, salgının en büyük blok doğal taş ithalatçısı ülke olan Çin’de başlaması ve sonrasında dünya geneline yayılması sonucu ihracatın sekteye uğradığını, işlenmiş üründe ilk pazarlar arasında yer alan Amerika Birleşik Devletleri’ne de satış yapılamaz hale gelindiğini kaydetti. Bu süreçte hem blok hem de işlenmiş doğal taşta ihracata yönelik siparişlerin iptal edildiğini ya da ertelendiğini duyurdu.

TÜMMER yaptığı bilgilendirmede geçtiğimiz yılın ilk dört ayını bu seneyle karşılaştırdığında, blok mermerde %24 düşüş göründüğünü, işlenmiş mermerde %4’lük bir artış gözükse de bu ürünlerin geçen yıl alınan siparişlerin ilk aylardaki sevkiyatından kaynaklandığını açıkladı. Açıklamada, 2020 Nisan ayında geçen yıl ile karşılaştırıldığında işlenmiş mermerde %18’lik bir azalma olduğunu, yine blok doğal taş ihracatının da Nisan ayında %35 gerilediği ifade edildi.

Kaynak: İMİB

Geçen yılın Nisan ayında Çin Halk Cumhuriyeti’ne gönderilen blok doğal taş da %27, Amerika Birleşik Devletleri’ne gönderilen işlenmiş doğal taşta ise %11 gibi bir düşüşün söz konusu olduğu belirtilirken Irak’a gerçekleştirilen ihracatta %50, Mısır’a gerçekleştirilen ihracatta ise %11 düşüş görüldüğü kaydedildi. Aynı şekilde Avrupa ve Arap ülkelerinde de benzer düşüşlerin yaşandığı açıklamada yer aldı.

Nisan Ayında Doğal Taş İhracatı Yaptığımız İlk 10 Ülke 

Kaynak: İMİB

Yurtiçi satışlarda da durumun pek iç açıcı olmadığı belirtilen değerlendirmede, salgının ülkemizde görüldüğü ilk günlerin hemen akabinde Mart ayında TÜMMER’e üye dernekler ile bölgeler hakkında görüşmelerde bulunulduğu belirtildi.

Yapılan görüşmeler sonucunda; mermer fabrikalarının %70’inin, mermer ocaklarının %80’inin kapatıldığı, kapatılan fabrika ve ocaklarda çalışanların bir aylık ücretli izne gönderildiği, faaliyette bulunan fabrika ve ocakların %50 kapasite ile tek vardiya çalıştığı, yine faaliyette olan fabrika ve ocaklarda çalışanların yarısının bir aylık ücretli izne çıkartıldığı ortaya kondu. Faaliyetini sürdüren sektörün bir kısmının da stoğa çalıştığı da bilgilendirmede yer aldı.

İstanbul’da yapılacak pandemi hastanesi için TÜMMER olarak bir duyuru yaptıklarını ve “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” kampanyası kapsamında hastanenin inşasında gerekebilecek mermerler için stokta bulunan ürünleri bilâbedel gönderebileceklerini ilettiklerini belirten TÜMMER, yakın zamanda hastanenin idari birimlerinde kullanılacak olan 60×60’lık ilk sevkiyatın gerçekleştirildiğini de duyurdu.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan ve salgının sektör üzerindeki ekonomik etkilerini bir nebze de olsa azaltabilmek amacıyla, başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile temaslara geçtiklerini belirten TÜMMER Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Alimoğlu, “Enerji Bakanımızla yapılan telekonferanslı değerlendirme toplantısında bu zorlu süreçle sektörümüzün başa çıkabilmesi için; ruhsat bedeli, devlet hakkı gibi mali yükümlülüklerin ertelenmesini, ruhsatlarda yapılan çalışmalar ile ilgili verilmesi gereken her türlü teknik belgeler için ilave süre verilmesini arz ettik. Bakanlığımızın gayretli çalışmaları sonucu 21 Nisan günü erteleme ve süre uzatımları resmi olarak MAPEG web sayfasında ilan edildi. Benzer şekilde Orman Bakanlığı’na, orman arazi izin bedellerinin ertelenmesi hakkında gerekçeli görüşlerimizi ilettik. 16 Nisan günü ödemelerin 3 ay süreyle ertelenmesi konusu 7244 sayılı Kanunda yer aldı. Öte yandan gerek işletmelerin güvenliğinin sağlanabilmesi gerekse henüz iptal edilmeyen ihracata yönelik siparişleri üretebilmek amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasından sektörümüzün muaf tutulması gibi konularda devletimizden destek istedik, şu sıralar valiliklerden izin alarak faaliyetlerine devam eden firmalarımız mevcut. Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından internet üzerinden düzenlenen bir çalıştaya katıldık. Toplantıda orman izinlerine ilişkin sektörümüz sorunlarını dile getirdik ve çözümüne ilişkin önerilerimizi Bakanlığa ilettik. Bu konuda Bakanlık ile temaslarımız devam etmekte. Ayrıca, salgının ülkemizde görülmeye başladığı ilk günden itibaren TÜMMER olarak üyelerimizin kendilerini ve çevresindekileri koruyabilmeleri amacıyla işletmelerinde alınması gereken önlemleri paylaştık ve sektörümüzde yaşanan gelişmeler hakkında bilgilendirmelerde bulunmaya bir kat daha özen gösterdik.” dedi.

İşlenmiş doğal taş ihracatında lider konumdaki ülkenin İtalya olduğunu vurgulayan Alimoğlu, İtalya ile birlikte Avrupa ülkelerinin yaşadıkları durumun çok üzücü olduğunu aktarırken, “Bazı işlenmiş doğal taş alıcılarının bu ülkelerden ürün temin edemediğini, ülkemiz üreticileri ile görüşmeye başladığı bilgilerini alıyoruz. Sektörümüz bu talebi temin edebilecek hammaddeye sahip ancak siparişlerin üretilebilmesi için devletimizden destek bekliyoruz. Mermer fabrikalarının, mermer ocaklarından gelecek hammadde olmadan çalışamayacağı gerçeğinden hareketle “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörünün NACE kodundan farklı bir koda sahip, mermerin işlendiği, özel işçilik gerektiren ürünlerin imal edildiği, yüksek katma değere sahip entegre tesisler olan, imalat sektörü NACE koduna sahip mermer fabrikalarının da mücbir sebep kapsamına alınması bu anlamda büyük zaruriyet arz ediyor.” ifadelerini kullandı.

Çin Halk Cumhuriyeti’ne yapılan karbonat kökenli blok ihracatında ülkemizin ilk sırada yer aldığını belirten Alimoğlu, Çin pazarının hareketlenmesi ile ülkemizin blok ihracatının yeniden gerçekleşeceğini ancak önceki senelerde olan miktarlara ulaşmanın pek mümkün olmadığını ifade etti.

Son günlerde, başta Çin olmak üzere dünya ülkelerinden yavaş yavaş normalleşme sinyalleri gelmeye başladığını da vurgulayan Alimoğlu, “Ülkeler üretim faaliyetlerine başlama, devam etme hazırlığı içerisinde. Dijital fuarların, sanal ticaret heyetlerinin düzenlenmesi, telekonferans yöntemi kullanılarak firmalara birebir alıcılar ile görüşme olanağının sağlanması gündemde. Bunun yanı sıra, bazı firmalarımız sanal gerçeklik uygulamalarından faydalanarak ürünlerini sanal ortama taşıdı ve alıcılara bu ürünleri 3D olarak görüntüleme, inceleme imkânı tanıdı. Salgın ile mücadelede bu güzel haberleri duymak sektörümüz için son derece ümit verici. Ancak, normalleşme sürecinin epey bir zaman alacağı da bir gerçek. Bundan sonra sektörümüzü zorlu bir süreç bekliyor. Her şeyden önce sabırlı olmak, işletmelerimizde aldığımız tedbirleri belli bir süre daha uygulamak zorunda kalacağız gibi görünüyor. Önümüze çıkacak fırsatları hızlı bir şekilde değerlendirmemiz gerekecek. Belki ilerleyen dönemlerde ihracatımızda oluşan açığı yılın geri kalanında bir nebze de olsa kapatma şansını yakalayabiliriz.” ifadeleriyle sözlerini sonlandırdı.