Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Tabii Kaynaklar Dairesi Başkanlığı ile TOBB bünyesinde faaliyetlerini sürdürmekte olan Türkiye Madencilik Meclisi tarafından hazırlanan Madencilik Türkiye Dergisi’nin özel davetlisi olduğu, Türkiye Madencilik Sektörü Gelişim Raporu (2020) lansman etkinliği, 16 Kasım 2021 tarihinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Etkinlikte konuşmak üzere kürsüye çıkan TOBB Türkiye Madencilik Meclisi Başkanı İbrahim Halil Kırşan, TOBB Türkiye Madencilik Meclisi’nin yaptığı çalışmalardan söz ederken madencilik sektörünün insanlık için önemine dair görüşlerini belirtti. Özellikle pandemi döneminde hammaddeye olan önemin bir kez daha ortaya çıktığını belirten Kırşan, Türkiye Madencilik Sektörü Gelişim Raporu’nun ülkemiz için önemine de vurgu yaptı.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu konuşmasını yapmak üzere kürsüde yerini alırken, pandemi döneminde hammaddeye duyulan ihtiyacın önemine değindi. Bu dönemde madencilik sektörünün öneminin bir kez daha arttığını aktaran Hisarcıklıoğlu, sektörün gelişimi konusunda üzerine düşenleri başarıyla yapanlar adına teşekkürlerini iletti.
Hisarcıklıoğlu, dünyanın dijital dönüşüm içinde olduğunu belirterek, 9 bölümden oluşan raporda, madencilik sektörünün hukuki, ekonomik, sosyal ve çevresel gelişiminin ele alındığını söyledi. Hisarcıklıoğlu, “Bu dönüşüm, sanayi başta olmak üzere tüm sektörleri yakından ilgilendiriyor. Madencilik sektörü de bu dönüşümden en fazla etkilenecek, üretim zincirinde köklü değişikliklerin yaşanacağı sektörlerin başında geliyor. Bugün lansmanını gerçekleştirmekten büyük mutluluk duyduğumuz ‘Türkiye Madencilik Sektörü Gelişim Raporu’, madencilik sektörümüzün geleceğine ışık tutacak. Raporda bir yandan madencilik sektörünün güncel durumunu ele alınırken, diğer yandan sektörün geleceğine yönelik projeksiyonlar ortaya konulmaktadır. Rapor; altın, bakır, kömür, mermer ve krom başta olmak üzere yeraltı kaynaklarımız hakkında kamuoyunun bilgilendirmeyi amaçlarken, sektöre yönelik politika ve stratejilerin oluşturulmasına katkı sağlayacak. Kısacası madencilik sektörünün geleceğine ışık tutacak, katkı sağlayacak içeriğe sahip.” şeklinde konuştu.
Hisarcıklıoğlu’nun ardından kürsüye gelerek konuşmasını gerçekleştiren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, pandemi sürecinde aşılanmanın ardından ekonomik toparlanmaya girilen süreçte madencilik sektörünün de üzerine düşen görevleri yerine getirdiğini belirtti. Maden ihracatının ilk üç çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 48’lik artışla önemli bir aşama kaydettiğini belirten Dönmez, “Maden ihracatımız 2021’in ilk 9 ayında 4,38 milyar dolara yükseldi. Geçen yılın aynı dönemine göre ihracatımız yüzde 48’lik bir artış gösterdi. Geçtiğimiz eylül ayında 584,3 milyon dolarlık maden ihracatı yaptık. Geçen yılın aynı dönemine göre burada yakaladığımız artış oranı da yüzde 39,1 oldu.” dedi.
Dönmez, madenciliğin ham maddede bir, ara üründe on, uç üründe ise yüz kata kadar çıkan çarpan etkisine sahip olduğunu hatırlattı. Ülkemizde uç ürün sağlayan 1 adet bakır izabe,1 adet alüminyum izabe, 1 adet demir pelet tesisi olduğunu aktaran Dönmez, “Son yıllarda yapılan yatırımlarla kurşun-çinko izabe tesisi de çok kısa bir zaman sonra faaliyete geçecek.” diye konuştu.
Dönmez; Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya’nın en çok ihracat yapılan 3 ülke arasında yer aldığını belirtip, “Bunlar bizim uzun vadede ihracat yaptığımız ülkeler. Sevindirici olan taraf ise ihracatımızın en çok arttığı Endonezya, Özbekistan, Hong Kong, Arnavutluk ve Sırbistan’in yeni pazarlar olarak ihracatımıza eklenmesi oldu. Daha önce bu ülkeler en fazla ihracat yaptığımız ilk 20 ülke arasında yoktu. İnşallah önümüzdeki dönem yeni ülkelerin de eklenmesiyle madencilik ürünlerimizi dünyanın pek çok noktasına ihraç edeceğiz. Raporda da belirtildiği üzere, madencilik gerek istihdama gerekse de Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) yaptığı katkıyla öne çıkan sektörlerin başında geliyor. 2009 yılında madencilik sektörümüzün GSYİH’ya katkısı 11 milyar TL iken, 2020 yılında bu sayı 6 kat artarak 59,2 milyar TL’ye yükseldi. Üretim hakeza en önemli başlıklarımız arasında. Son 10 yılda ülkemizde ortalama 723 milyon ton seviyesinde üretim yapıldı. Sadece 2020 yılında yapılan üretim ise 713 milyon tonu buldu.” şeklinde konuştu.
Bu sene içinde uç ürün odaklı 14 ihaleye çıkıldığını ve 11’inde ihale sürecinin tamamlandığını kaydeden Dönmez, bundan sonra da madenlerimizin yerli teknoloji ve Ar-Ge ile işleyerek madenlerin ülkemizin ihracatı içerisindeki katma değerini de arttırmayı hedeflediklerini kaydetti. Dönmez: “Yerli kaynaklarımızla yeni pazarlar elde ederek pazar çeşitliliğimizi artıracağız. Çevre ile uyumlu hale getirilecek alt yapıları oluşturuyoruz. ‘Maden de bizim, doğa da bizim’ söylemiyle ilerlediğimiz madencilik sektörüne, belirli bazı zümreler tarafından olumsuz yorumlar ve eleştiriler oluyor. Artık madenciliğin sadece tüketici bir sektör konumunda olmadığının farkına varılmalı. Teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Maden sahaları istihdam edilecek işgücünün artırıldığı ve maden bölgelerindeki ekonomik ve endüstriyel değişimin giderek arttığı Türkiye’nin can damarıdır. Madencilik faaliyetleri sanayimizin can damarı olan hammadde tedariğini sağlamaktadır. Bu ürünleri üretmediğimiz taktirde dışa bağımlılığımız artacaktır.” dedi.
Rapora göre, madencilik sektöründe sosyal gelişim doğrultusunda sektörde çalışan kadın istihdamının 2019 yılında, 2010 yılına göre yüzde 106 artarak 5 bin 732 olarak gerçekleştiğini vurgulayan Dönmez, “Aynı yıllar arasında erkek istihdamı yüzde 2 azalarak 117 bin 212 olarak gerçekleşmiş. Türkiye Kömür İşletmelerinde (TKİ) madencilik faaliyetleri kapsamında eski maden sahalarına tam 29 yılda 10 milyon ağaç diktik. TKİ’ye bağlı Manisa Soma’daki Ege Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü’ne bağlı sahalarımızda diktiğimiz yaklaşık 7 bin 700 adet zeytin ağacından 6 bin 500 litre zeytinyağı ürettik. Her zaman ‘önce insan ve çevre, sonra madencilik’ diyerek çalışmalarımızı yapıyoruz. Bakanlığımız sektörle güçlü bir iletişim halinde. Bizden talep edilen ne varsa, bizden beklenen ne varsa iyi niyet çerçevesinde her türlü adımı atmaya hazırız.” şeklinde sözlerini sonlandırdı.
Açılış konuşmalarının ardından Türkiye Madencilik Sektörü Gelişim Raporu’nu sunmak üzere kürsüye gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar Dairesi Başkanı Leman Çetiner, rapor hazırlanırken küresel madencilik gelişmelerini incelediklerini, sonrasında ülkemiz madenciliğinin mevcut durumunu, sektördeki gelişmelerini ve sektörün gelecek projeksiyonlarına yol göstermesinin hedeflendiğini belirtti.
Raporun içeriği hakkında katılımcılara bilgiler veren Çetiner’in konuşmasının ardından toplantı, basına kapalı olarak devam etti.
