Yapay zeka (AI) ve makine öğrenmesi teknolojileri, günümüzde popülerliğinin zirvesinde. ChatGPT gibi yeni AI uygulamalarıyla birlikte, bu teknolojilerin getireceği dönüşüm her sektörde konuşuluyor. Peki ya madencilik alanında yapay zekanın etkileri neler olacak?
Madencilik sektörü, yapay zeka ve makine öğrenmesi teknolojilerini benimseyerek büyük bir dönüşümün eşiğinde. Jeolojik veri analitiği, üretim verimliliği, ekipman optimizasyonu, çalışan güvenliği gibi pek çok alanda yapay zeka uygulamaları devrim yaratıyor.
Özellikle büyük veri ve nesnelerin interneti gibi yeni teknolojiler, madencilik şirketlerine çarpıcı fırsatlar sunuyor. Artık madenciler, sahalardan gelen gerçek zamanlı veriler sayesinde operasyonları çok daha verimli bir şekilde yönetebiliyor. Yapay zeka ve makine öğrenmesi de bu verilerden yeni öngörüler üreterek madenciliği verimlileştiriyor.
Operasyonel Verimlilikte Gelişmeler
Yapay zeka, madencilik operasyonlarındaki verimliliği ciddi oranda artırabilir. Örneğin;
• Üretim verilerinin gerçek zamanlı analizi sayesinde, tesislerdeki arıza ve aksaklıklar çok daha hızlı tespit edilebiliyor. Böylece kayıplar minimize edilebiliyor.
• AI tabanlı öngörücü bakım sistemleri, makinelere yerleştirilen sensörler ve kameralar aracılığıyla çalışma koşullarını sürekli izliyor. Böylece aşınma ve yıpranmalar zamanında fark edilebiliyor.
• Cevher zenginleştirmede, yapay zeka sensörlerden alınan pH, sıcaklık, akış hızı gibi verileri kullanarak kırma, öğütme ve flotasyon parametrelerini optimize edebiliyor. Böylece metal kurtarım oranı maksimum düzeye çıkarılabiliyor.
• Üretim planlamasında yapay zeka, cevher ve atık kamyon rotalarını optimize ederek boş seferleri azaltıyor. Aynı zamanda delme-patlatma dizilerini verimliliği en üst düzeye çıkaracak şekilde planlayabiliyor.
Çalışan Güvenliği ve Sürdürülebilirlik
• Yeraltı madenciliğinde, otonom araçlar insan operatörlerin yerini alarak göçük tehlikesi olan alanlarda çalışma ihtiyacını ortadan kaldırmaya başlıyor. Bu sayede ölümlü kazalar önlenmiş oluyor.
• Akıllı kasklar, solunum ve nabız gibi yaşamsal verileri izleyerek tehlikeli durumlarda erken uyarı verebiliyor. Yorgunluk ve stres seviyeleri takip edilebiliyor.
• Yapay zeka, su kullanımını ve enerji tüketimini analiz ederek israf noktalarını belirleyip optimize edebiliyor. Bu da çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlıyor.
• Yapay zeka kullanımı, madencilik şirketlerinin çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik performanslarını artırıyor. Bu da sorumlu yatırım ilkelerine önem veren ESG yatırımcıları için cazip hale geliyor. Yapay zeka ve makine öğrenmesi teknolojileri madencilik sektörünü kökten değiştirme potansiyeline sahip. Verimlilikten sürdürülebilirliğe, iş güvenliğinden keşif süreçlerine kadar birçok alanda bu teknolojiler devrim niteliğinde gelişmelere yol açıyor. Yapay zekaya proaktif yatırım yapan şirketler, operasyonel verimliliklerini ve karlılıklarını ciddi oranda artırma fırsatı bulacak.
Detaylar Madencilik Türkiye Dergisi’nin 115.sayısındadır.
