Yurt Madenciliği Geliştirme Vakfı (YMGV) Başkan Yardımcısı Hasan Yücel, madenlerde daha önce devlet hakkı oranının yüzde 25 artırımlı olarak uygulanması kararlaştırılan altın, alüminyum, bakır, çinko, demir, gümüş, krom ve kurşun dışındaki 4’üncü grup madenler ile 5’inci grup madenler için de bu oranın yüzde 25 artırımlı olarak uygulanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı hakkında konuştu. Konuyla ilgili olarak Madencilik Türkiye Dergisi’ne düşüncelerini aktaran Yücel şu açıklamalarda bulundu:
Maliyetler Zaten Can Yakıyordu!
Pandemi ve ardından patlak veren Ukrayna savaşının, ülkeleri ve insanları küresel bir enflasyon tsunamisiyle karşı karşıya getirdiğini vurgulayan Yücel, “Enflasyon tsunamisiyle mücadele etmek için bütün ülkeler, yer altı kaynaklarını değerlendirerek kendi sanayisine hammadde sağlama arayışına girdiği bir dönemde, Türkiye’de madencilik sektörünü zor durumda bırakacak devlet katkı paylarının arttırılmasını anlamakta güçlük çekiyoruz. Tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, taşımacılık maliyetlerindeki artışlar madencilik sektörünün zaten canını yakıyordu! Şimdi alınan bu yeni kararla, sektör daha da zora girecek”uyarısında bulundu.
Zincirleme Olarak Tüm Sektörleri Etkileyecek
Madencilik alanında alınan devlet katkı paylarının artırılmasının maliyetleri daha da yukarı çekeceğine dikkat çeken Yücel, “Bu da ister istemez zincirleme olarak tüm sektörlerde fiyat artışlarına yol açacak. Çünkü madencilik sektörü bütün sektörlerin lokomotifidir. Bizim sektörde yaşanan en ufak olumsuzluk, diğer sektörleri de olumsuz etkileyecek. Bu kararla ekonomi yönetiminin kendisine koyduğu ihracat hedefleri de negatif olarak etkilenecektir. Kaldı ki, bugün yüksek maliyetler yüzünden durma noktasına gelen inşaat sektörünü canlandırmak için yeni paketlerin açıklandığı bir dönemde, böylesi bir kararın alınması inşaat sektöründeki maliyetleri de daha yukarı çekecektir. Çünkü çimentodan alüminyuma, seramikten kile inşaat sektörünün hammaddesi konumundaki her şey bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Bu da ister istemez konut fiyatlarının daha da yükselmesine yol açacaktır” dedi.
Yatırımlar Cazip Olmaktan Çıkar
Madencilik sektöründeki yatırımların, pandemi ve tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar yüzünden zaten cazip olmaktan çıktığına dikkat çeken Yücel, “Yaşanan yapısal problemlere sektörümüz köklü çözümler beklerken, devlet katkı paylarının artırılması bizim için şok etkisi yarattı. Sayın Cumhurbaşkanımızın, bu konuda yanlış bilgilendirildiğini düşünüyorum. Bu kararla, zaten zorlu bir dönemeçten geçen madencilik sektöründeki yatırımlar olumsuz etkilenecektir. Yatırımlar cazip olmaktan çıkacaktır. Bu da hem istihdamın azalmasına yol açacak hem de üretim olmadığı için hammadde fiyatlarının daha da yukarı çıkmasına yol açacaktır. En azından böyle bir karar alındığında sektör temsilcilerinin görüşlerine başvurulabilirdi. Maalesef, sektör temsilcileriyle müzakere edilmeden alınan bu karar, Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu ihracat hedeflerine de zarar verecektir” şeklinde konuştu.
Sektör Teşvik Beklerken Yük Arttı!
Dünyada pandemi ve Ukrayna savaşının ardından bütün ülkeler kendi yer altı kaynaklarını ve yüksek katma değerli ürünleri ekonomiye kazandıracak yeni arayışlara girdiği bir dönemeçte, madencilik sektörü yeni teşvikler beklerken, son alınan kararla yüklerinin daha da arttığına dikkat çeken Yücel, “Elbette ki devlet hakkını da vergisini de alacak. Biz bundan şikâyet etmiyoruz. Ancak bunun hakkaniyetli olmasını talep ediyoruz. Diğer yatırımcılar sadece kurumlar vergisi, katma değer vergisi, sosyal güvenlik primi, stopaj ve damga vergisi öderken; biz madenciler bunlara ilaveten maden ruhsat izin bedelleri, çok ağır orman izin bedelleri, altyapı hizmet bedelleri, kamulaştırma bedelleri, maden kapama ve rehabilitasyon bedelleri ve bütün bunlara ilaveten devlet hakkı bedelini ödüyoruz” ifadesini kullandı.
Getirisinden Çok Götürüsü Olacak
Madenlerde, devlet hakkı oranının yüzde 25 artırımlı olarak uygulanmasının kapsamının genişletilmesinin sektörde getirisinden çok götürüsünün olacağını vurgulayan Yücel, “Sayın Cumhurbaşkanımızdan, sektör temsilcileriyle buluşarak, bu karar hakkında üreticilerin görüşlerine başvurmasını talep ediyoruz. Çünkü dünyada emtia fiyatlarının yükselmesiyle birlikte madencilerin çok para kazandığı algısı yaratılıyor. Bu doğru bir yaklaşım değildir. Öyle ki, madencilik sektöründe yeni bir yatırımı gerçekleştirmenin maliyetinde ve üretiminde pandemi öncesine göre yüzde 50’den yüzde 100 kadar değişen oranlarda artış söz konusu. Bu gerçekliğin göz ardı edilmemesini istiyoruz” çağrısında bulundu.
