Madencilikte atık olarak tanımladığımız, ince tanecikli partikül içeren çamurlar, cevherlerin işlenmesi sırasında oluşur. Atıklar sıklıkla büyük çöktürme barajlarında veya çamur havuzlarında depolanırlar. Bunlar çevre üzerinde büyük bir yüktür. Atıkların bağladığı proses suyunun önemli bir kısmı ise çoğunlukla tekrar kullanılamaz.
Modern ayırma teknolojilerinin sunduğu çözümlerle bu yüksek konsantrasyonlu çamur atıkları arıtılabilir ve proses suyu geri kazanılabilir. Bu yöntem hem yerden hem de maliyetten tasarruf sağlar ve çevre dostudur.
Değerli mineralleri elde edebilmek için, maden işletmeleri çok büyük hacimlerde kazı yaparlar. Çıkan kayaçlar önce öğütülmeli ve çoğu durumda kimyasal çözeltilerle işlenmeli, ardından büyük miktarlarda su ilave edilmelidir. Değerli minerallerin konsantrasyonu azaldıkça, çamur miktarı artar. Kimyasallarla kirlenen atıklar büyük çamur havuzlarına pompalanır. Havuzlar genellikle toprak ve taştan yapılan setlerle korunur. Bu barajlar, depolanan atık malzemenin basıncına dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Ne yazık ki, bu her zaman böyle olmamaktadır. 25 Ocak 2019 tarihinde Brezilya’nın Belo Horizonte kenti yakınlarındaki Brumadinho’da bulunan bir demir cevheri işletmesinin atık havuzunda yaşanan ve 270 kişinin ölümüyle sonuçlanan kaza bu durumun bir örneğidir.
Bu depolama yöntemi hala yaygındır, ancak kullanılan proses suyunu bağladığı için büyük çevresel riskler içerir. Bunun da ötesinde, baraj dayanımının izlenmesi ve yer altı suyu kirliliğinin araştırılması ile ilgili muazzam maliyetler söz konusudur.
Bu yönteme bir alternatif olarak, susuzlaştırılmış atıktan bahsedilebilir. Susuzlaştırılmış çamur arazide barajlara gereksinim olmadan depolanabilir. Bu yöntem, modern sızdırmaz bir arazi dolgusu olarak düşünülebilir. Özellikle ulaşılması zor veya yüksek deprem riski olan yerlerde özellikle tercih edilen bu metot çok daha az yer gerektirir, daha güvenlidir ve kullanılan proses suyunu doğrudan döngüye geri verir. Böylece, birçok işletme için gereken temiz su miktarını çok azalttığından bundan kaynaklı işletme maliyetleri ciddi şekilde düşürülebilir.
Susuzlaştırılmış Atıkların Depolanması Yer Kazandırır
Ekonomik kaygılar ve çevresel baskılarla atıkların susuzlaştırılarak depolanması giderek daha popüler hale gelmektedir. Susuzlaştırma için farklı yöntemler mevcuttur: Filtre pres ve belt preslerinin yanı sıra dekantör santrifüj son yıllarda giderek daha önemli hale gelmiştir. Dekantör santrifüjler aynı anda birçok avantaj sağlar.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
