Türk madencilik sektörü, en büyük ihraç pazarı Çin’de yaşanan coronavirüs salgını nedeniyle iki ülke arasındaki ticaretin durma noktasına gelmesi nedeniyle sıkıntılı günler geçiriyor.
Sektör sadece Şubat ayının ilk dört gününde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61 oranında Çin’e ihracatta düşüş yaşarken, Eximbank kredileri başta olmak üzere bankacılık işlemlerinde ödeme sıkıntılarından doğacak sorunları ortadan kaldıracak düzenlemeler yapılmasını istiyor. Konuya ilişkin açıklama yapan İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aydın Dinçer, coronavirüsünün maden sektörü üzerindeki olumsuz etkilerinin gerekli önlemler alınmadığı taktirde yılın geri kalanına da yansıyacağı söyledi.
Konuya ilişkin açıklama yapan Dinçer, “Coronavirüsünün ekonomi üzerindeki negatif etkileri nedeniyle Çin ile ithalat ve ihracat ilişkilerimizde sıkıntı yaşıyoruz. Süreç tüm dünyayı etkisi altına aldığı gibi bizi de etkiledi. İhracat yapan firmalardan gelen öneriler ve talepler Eximbank kredi vadelerinin uzatılması yönünde. Toplam maden ihracatımızın yüzde 31’ini Çin’e gerçekleştiriyoruz. Virüs ile bu pazarımız 2020 için büyük oranda tehlikede. Ödeme dengelerini tamamen alt üst eden konunun etkisini minimize etmek son derece önemli. Süratle konunun gündem haline getirilip birtakım tedbirlerin alınması gerekiyor. Maden sektörü doğrudan 150 bin, dolaylı olarak da 2 milyon insanın istihdamını sağlanmakta. Ekonomik tedbirlerin alınmaması sektörde ciddi daralmaların yaşanmasına neden olacak. Sicili bozuk olmayan firmaların ihracatta herhangi bir aksaklık yaşamamaları ve tabii ki genel olarak sektörün gelişimi açısından vadelerin uzaması kritik değer arz ediyor. Öte yandan teminat olarak kabul edilmeyen maden ruhsatlarının kabul edilmesine yönelik yasal düzenlenmelerin de acilen yapılması gerekiyor. Düzenlemelerin yapılması ile birlikte bu karamsar tablonun değişeceğine inanıyoruz” dedi.
Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, Türk madencilik sektörünün Çin’e, 2019 yılında 700 milyon doları doğal taş olmak üzere 1 milyar 350 milyon dolarlık maden ihraç ettiğini, Çin pazarındaki duraklamanın Türk madencilik sektörüne etkilerinin büyük olacağını dile getirdi.
Çin’de 16-19 Mart 2020 tarihlerinde düzenlenmesi planlanan Xiamen Doğal Taş ve Teknolojileri Fuarı’nın coronavirüsü nedeniyle 6-9 Haziran 2020 tarihlerine ertelenmesi ve sonrasında attıkları adımları anlatmak ve madencilik sektörünün Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nden beklentilerini anlatmak amacıyla basın toplantısı düzenleyen Kaya, süreci değerlendirdi.
Kaya, “Türk madencilik sektörünü ayakta tutan Çin Halk Cumhuriyeti ile bugüne kadar nasıl ticaret yaptıysak bundan sonra da aynı şekilde ticaret yapmaya devam edeceğiz. Dost Çin halkına geçmiş olsun dileklerimizi sunuyor, corona virüsünün aşısının bir an önce bulunmasını diliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Xiamen Doğal Taş ve Teknolojileri Fuarı’nın Türkiye Milli Katılım Organizasyonu’nun uzun yıllardır Ege Maden İhracatçıları Birliği tarafından yapıldığının altını çizen Kaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Fuara 150 Türk firmamız katılacaktı. Fuarın ertelendiği bilgisini yakın zamanda aldık ve hemen kriz masası kurduk. Bu bilgiyi bütün paydaşlarıyla paylaştık. Fuar idaresi ile görüşmelerimiz devam ediyor. Özellikle şu anda yolda olan ürünlerimizin, Şubat ayı sonunda Xiamen’de olması bekleniyor. Bunların depolanması konusunda destek talebimizi olumlu karşıladılar. Ayrıca ihtiyaç olması halinde kullanmak üzere hijyenik koşullara sahip depo konusunda araştırmalarımız da devam ediyor. Fuar katılımcısı firmalarımız ile sürekli iletişim halindeyiz, güncel gelişmeleri sürekli iletiyoruz. Firmalarımızın uçuş programlarında mağdur olmamaları adına THY ile iletişime geçtik. Görüşmelerimiz olumlu ilerliyor.”
Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER) Başkanı İbrahim Alimoğlu da konuyla ilgili olarak Dünya Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, işlenmemiş mermer olan blok mermerde en büyük pazarlarının Çin olduğunu hatırlatarak, virüs nedeniyle Çin’e yaptıkları ve yıllık 1 milyar doları aşkın bu satışların durduğunu dile getirdi. Mermer ocaklarının blok mermer üretimlerinin yüzde 70’ini bu ülkelere yaptıklarını aktaran Alimoğlu, “Blokta bir miktar Hindistan alım yapıyordu. Alırsa o alır. Ancak bizim esas ana pazarımız Çin” bilgisini verdi. Çin ve Hindistan’da işçiliğin çok ucuz olması ve bizdeki mermer türü olmadığı için Türkiye’den ham mermer aldıklarını aktaran Alimoğlu, “İşlenmiş mermer her yere gidiyor. Bizim de bu işe ağırlık vermemiz gerekebilecek. Fakat işlenmiş mermerde elektrik ve işçilik gibi maliyetlerimiz yüksek. Bu konuda verilecek destekler de önemli olacak” değerlendirmesini yaptı.
Blok mermer satışında en büyük pazarları olan Çin’e ihracatları duran mermerciler, İzmir’de 1-4 Nisan tarihleri arasında yapılacak olan mermer fuarının ertelenmesini de talep etti. Çin’de mart ayında yapılması planlanan mermer fuarının tedbir amaçlı olarak Haziran ayına ertelendiğini aktaran İbrahim Alimoğlu, 1-4 Nisan arasında İzmir’de yapılacak olan mermer fuarının ertelenmesini istedi. Fuara bu yıl Çinlilerin gelmeyeceğini, Avrupalıların ise Çinliler gelecek diye fuara gelmeyeceğini söyleyen Alimoğlu, “Çin nasıl kendi fuarını ertelediyse bizde erteleyelim istiyoruz. Bu konudaki talebimizi organizatör firmaya ilettik. İtalya şimdiden tedbir almaya başladı. Hatta Eylül ayında İtalya’da yapılacak mermer fuarının bile ertelenmesini bekliyorum” diye konuştu.
