Madencilik sektörü, tüm dünyada kriz haline gelen koronavirüs salgını sebebiyle azalan ihracat rakamları gibi sorunlarına çözüm oluşturulması amacıyla bir rapor hazırladı ve bu raporu da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e iletti.
Maden Platformu tarafından hazırlanan raporda şu ifadeler kullanıldı: “Sayın Bakanımız, koronavirüs (COVID-19) kapsamında tüm işletmelerimiz gerekli önlemleri almaktadır. Sektörümüz tüm çalışanlarını mevcut hali ile korumayı amaçlamaktadır.
Gelinen bu noktada Bakanlığımızın desteklerine ihtiyaç duyulduğundan, sektörümüzü temsil eden 15 STK tarafından mevcut ve sektörün önemli olduğunu düşündüğümüz beklentilerini açıklayan bir rapor hazırlanmıştır.”
Maden platformu tarafından açıklanan raporda 2020 yılı Mart ayının ilk 15 gününde, Çin’e gerçekleştirilen doğaltaş ihracatının yaklaşık %70 düştüğü yine benzer şekilde metalik cevherler ve endüstriyel mineraller ihracatının da durumdan olumsuz etkilendiği belirtildi.
Tabi boratlar ve konsantreleri ihracatının yüzde 40, krom cevherinin yüzde 37, çinko cevherinin yüzde 65, feldspatın yüzde 48, kuvars ihracatının yüzde 17, pomza ihracatının yüzde 36, perlitin yüzde 60 ve diğer ferro alaşım ihracatının da yüzde 83 düştüğü ifade edilen raporda, şu görüşlere yer verildi: “Madencilik sektörü tarım sektörü ile toplumların hammadde ihtiyaçlarını sağlayan iki temel üretim alanından biri olmakla birlikte, yaklaşık 4,7 milyarlık ihracat rakamına ek olarak diğer sektörlere hammadde üreterek ülkemizde 40 milyar dolara yakın bir değer oluşturuyor.”
İhracatta yaşanan bu sıkıntıların yanında, madencilik sektörünün alt kollarında faaliyet gösteren özellikle KOBİ niteliğindeki şirketlerin, üretim ve tahsilat süreçlerinde ciddi sıkıntılar yaşamaya başladığına dikkat çekilen raporda, mevcut durumda madencilik sektöründe mevcut siparişlerin iptal edilmesi veya bekletilmesi ve yeni sipariş alınamaması nedeniyle üretici/ihracatçı firmaların yaşadığı sıkıntıların azaltılmasına yönelik alınacak önlemlerin madencilik sektörü açısından büyük önem arz ettiği ifade edildi. Raporda, bu sorunların aşılması için ilgili bakanlıklardan sektörün yasal yükümlülüklerinin bir kısmının ötelenmesini talep etme zorunluluğu doğduğu vurgulandı.
Sektörün 13 maddeden oluşan talepleri ise şu şekilde sıralandı:
1- Nisan ayı sonuna kadar verilmesi gereken 2019 yılı işletme faaliyeti ile ilgili teknik belgeler, 31 Aralık’a kadar verilebilmeli.
2- Haziran ayı sonuna kadar ödenmesi gereken 2019 yılı Devlet Hakkı’nın, 31 Aralık’a kadar ödenebilmeli.
3- Tetkiklerin, iş sağlığı ve güvenliği ile ruhsat sahiplerinin önem arz eden taleplerinden hariç olanlarının bir süreliğine ertelenmeli.
4- Ocakta ödenemeyen ruhsat bedelinin haziran sonuna kadar iki katı olarak ödenmesine ilişkin hüküm kapsamındaki sürenin, 31 Aralık’a kadar uzatılmalı.
5- Arama ruhsatları için verilecek arama faaliyet raporları ve/veya işletme ruhsat taleplerine ilişkin rapor ve projelerin süre bitim tarihlerinin 6 ay uzatılmalı.
6- İşletme ruhsatlarının süre uzatım taleplerinin ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç altı ay öncesine kadar yapılmasına ilişkin hükmün 31 Aralık’a kadar uygulanmaması, süre uzatım talebinin ruhsat süresi sonuna kadar yapılabilmesinin sağlanması, süre uzatım taleplerin devredilmesi gereken zorunlu belgelerin tamamlanması için de 3 ay ek süre verilmeli.
7- İşletme ruhsat yürürlük tarihinden itibaren 3 yıl içinde izinlerin alınamaması halinde idari para cezası uygulanacağına dair hüküm kapsamındaki mevcut işletme ruhsatlarının 3 yıllık süresinin 6 ay uzatılmalı.
8- Maden Kanunu’nun 29/12. maddesinin uygulamasında 2020 yılına bakılmaksızın değerlendirme yapılmalı.
9- Vadesi geçmiş borcun olmadığına dair belgenin 2020 yılı işlemleri için talep edilmemeli.
10- İhalesi ilan edilen sahaların ihalelerinin bir süreliğine ertelenmeli.
11- Mali ve teknik eksikliklerin tamamlanması için verilen sürelere ek 6 ay daha süre verilmeli.
12- Orman izinlerinin Arazi İzin Bedeli ödemelerinin 6 ay süre ile ertelenmesi ve faizsiz taksitlendirilerek yapılandırılmalı.
13- Yeni orman izinleri için izin sahipleri tarafından 3 ay içinde ödenmesi gereken Ağaçlandırma Bedeli, Arazi İzin Bedeli ve Teminat Bedelleri’nin ödenmesi için ek 6 ay süre verilmesi ve faizsiz taksitlendirilerek yapılandırılmalı.
