Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yaptığı yazılı açıklamada; nadir toprak elementlerinin (NTE) üretimine dair laboratuvar çalışmalarında önemli başarılar elde edildiğini duyurdu.
AA’da yer alan habere göre cevher zenginleştirme, metalürji, kimya ve analiz konularında uzman personelden oluşan ekibin 2 yıllık çalışmasıyla Türkiye’de bir ilkin gerçekleştirildiğini belirten Dönmez, “Çalışmayla laboratuvar ölçeğinde, %99’un da üzerinde saflıkta seryum, lantanyum, neodimyum, paraseodmiyum, uranyum, toryum ve ağır nadir toprak oksitler kazanıldı. Artık milli know-how ortaya koyan bu çalışmadan sonra bakanlığımızın koordinasyonunda pilot veya endüstriyel çapta tesis kurmayı hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu tesiste üretilecek NTE ile artık uç ürün üretimine başlanacağını bildiren Dönmez, şunları kaydetti: “NTE’yi ayrıştırmadan önce elde edilen gelir düşüktü ama bunu ayrıştırdığınızda değeri çok daha büyük oluyor. Örneğin yüzde 99’un üzerinde saflaştırdığınızda, tonunu 200 bin dolara satabiliyorsunuz ama bunu ayrıştırmadan satarsanız 1 dolar gibi düşük bir fiyata satıyorsunuz. NTE içinde günlük hayatımızda kullanılan birçok malzeme mevcut. Savunma sanayisinde füze rampalarında, MR cihazlarında, otomotiv sektöründe, dijital kameralarda, cep telefonlarında ve gece görüş kameralarında yine NTE kullanılıyor. Hatta yerli otomobilimizde de NTE kullanılacak. Biz Türkiye olarak artık uç ürün üretiyoruz. Artık tonda 200 bin dolara kadar gelir elde edeceğiz.”
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA) NTE’ler konusunda çalışmalar yürüttüğünü aktaran Dönmez, “Özellikle Eskişehir Sivrihisar bölgesinde bulunan florit, barit, uranyum ve toryum içeren kompleks yatak, hali hazırda MTA verilerine göre 30 milyon tonla en önemli NTE kaynağı olarak biliniyor. Son yıllarda yapılan aramacılık faaliyetleriyle de Malatya Kuluncak yöresinde yeni bir yatak ortaya çıkarıldı. 13 farklı NTE’nin ülkemizde var olduğunu tespit ettik.” ifadelerini kullandı.
Çin’in NTE’yi değerlendirme noktasında dünyada ilk sırada yer aldığını belirten Dönmez, şu bilgileri verdi: “Yılda ortalama 125 bin ton olan NTE üretim miktarının yüzde 80’i Çin tarafından gerçekleştiriliyor. Çin ile birlikte üretimde Brezilya, Japonya, ABD, Malezya ve Hindistan da dünyada söz sahibi ülkeler durumunda.”
