Fosil Yakıtlar Yeşil Ekonomi ile Endüstri 4.0 da Yerini Alacak Gibi Görünüyor.
Vanadyum atom numarası 23, atom ağırlığı 50,9 olan bir elementtir. Ergime sıcaklığı 1910°C, yoğunluğu 6 g/cm3 ve sertliği 7’dir. Nabit vanadyum sert, gri renkli bir geçiş metalidir. En önemli vanadyum mineralleri; vanadinit, deskloizit, patronit, karnotit ve roskolit olup, nadiren ekonomik bir yatak oluşturur. Dünyanın en büyük vanadyum kaynağı olan vanadyumlu titanomanyetit yataklarında V2O5 tenörü genellikle %0,2- 1,1 arasında değişmektedir.
Vanadyumun yan ürün olarak elde edildiği diğer yataklarda ise tenör genellikle %1’den düşüktür. Vanadyum, metal alaşımlarının aranan maddelerinden olup, sanayide en çok kullanılan geçiş metallerindendir. Üretilen vanadyumun en az yüzde 80’i demir ve çelik alaşımlarında kullanılır. Ferrovanadyum, güçlü bir demir alaşımıdır, özel ve yüksek alaşımlı çeliklerin yapıtaşını oluşturur. Çelik alaşımları için iyi derecede bir karbon dengeleyicidir.
Çin’de bulunan ve literatürde “Stone Coal” olarak yer alan, açıklamalarda taş benzeri kömür olarak ifade edilmektedir. Bu kayaçlar başta vanadyum içerikleri olmak üzere Mo, Ni, U, P ve Cd içerikleri ile de dünya literatüründe yer almaktadır. Bu elementler dışında göreceli olarak daha az oranda Au, Ag, Cu, Co, Zn, Se, Ga, Ge, Sc, Ti, Y ve REE (nadir yer/toprak elementleri) bulunmaktadır. Hubei Eyaletinde Enshi en önemli “Stone Coal” bölgelerindendir. Bu bölgede söz konusu kayaçlarda 2031 ppm V, 856 ppm Cr, 526 ppm Zn, 350 ppm Ni, 245 ppm Mo, 140 ppm Se, 77,8 ppm Cd, 39,2 ppm U ve 16,5 ppm As saptanmıştır.
Çin’in güneyinde bulunan Kambriyen, Ordovisiyen ve Siluriyen yaşlı bu kayaçların vitrinit yansıma değerleri (Rmax %) 3,75-8,40 arasında değişmektedir. “Stone Coal”organik petrografik ve organic jeokimyasal özellikleri ile değerlendirildiğinde “Sapropel” ve “Boghead” özelliklerine çok yakındır. Organik kayaçların yer aldığı istifte ayrıca; antrasit, doğal kok, yarı grafit ve grafit özellikleri gösteren seviyeler de mevcuttur.
Yazının devamı Madencilik Türkiye Dergisi 101. sayı 100. sayfadadır.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
Yazıyı interaktif dergiden okumak için tıklayın.
