Gündemi değerlendirmek adına basın mensupları ile telekonferans yöntemiyle bir görüşme gerçekleştiren İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Başkanı Aydın Dinçer sektör olarak yaşanan süreçte devletten talep ettikleri desteklerin büyük bir kısmını (%80-90 oranında) aldıklarını açıkladı. Alınan desteklerin bir kısmının önümüzdeki 2-3 ay için geçerli olduğunu vurgulayan Dinçer, sürecin uzaması halinde alınan desteklerin sürelerinin uzaması için de çalışacaklarını söyledi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınından Şubat ayı itibarıyla en çok etkilenen sektör olduklarının altını çizen Dinçer, “Bazı sektörler bu süreçte Çin’in de dünyadan izole olması sebebiyle işlerinin açılacağına dair düşüncelere kapıldılar. Biz baştan beri bu düşüncede olmadık. Çin’de ortaya çıkan bu durum işleri zora sokacaktır dedik. Eximbank ile görüşmeler yaptık. Vadesi gelen ödemeleri öteleyelim dedik. Bu konuda adımlar attık ve sürecin sonunda ihracatta ciddi düşüşler yaşadık. Aldığımız önlemlerin önemi burada daha çok ortaya çıktı. Sadece Çin değil, ihracat konusunda önemli hedef ülkelerimizden birisi olan ABD ve diğer ülkelerle de ihracatımız yavaşlamaya başladı.” ifadelerini kullandı.
Sektör olarak önlerindeki en önemli meselelerden birisinin de ruhsatlar konusunda Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne (MAPEG) olan ödemeler ve yükümlülükler olduğunu belirten Dinçer, “Sektör olarak MAPEG’e teslim etmemiz gereken evraklarımız ve ödemelerimiz vardı. Dolayısıyla bunların da ertelenmesi gibi durumlar olmalıydı. Gerçekleştirdiğimiz girişimler sonucunda MAPEG talep ettiğimiz bu erteleme kararlarını duyurdu. Bu süreçte Orman Bakanlığı’na gerçekleştirdiğimiz ödemelerle ilgili taleplerimiz de oldu. Orman bedelleriyle ilgili olarak erteleme ve faizsiz ödeme taleplerimizi ilettik ve sonucunda taleplerimiz olumlu karşılık buldu. Bakanlıktan verilen 3 aylık erteleme kararının ardından tekrar bir erteleme durumu ihtiyacı duyulması halinde inisiyatif Bakanlığa bırakıldı.” dedi.
Sektör olarak yapılan çalışmalar neticesinde mücbir sebepten faydalandıklarını da belirten Dinçer, bu karar ile SGK primlerinin ve vergilerin ödenmesinin ertelenmesi gibi konulardan faydalanabildiklerini ifade etti. Ancak sektördeki her şirketin bu avantajlardan faydalanamadığını da sözlerine ekleyen Dinçer, “İlk şirket kurma süreçlerinde vergi dairelerinde belirlenen ve şirketlere tanımlanan NACE kodları mevcuttur. Bu NACE koduna göre sadece ‘ocakçılık’ yapmanız durumunda ‘madencilik’ olarak tanımlanırken işletmenizde fabrikanız da varsa ‘imalat sanayi’ olarak tanımlanıyorsunuz. Böyle bir durumda da imalat sanayi olduğunuz için bu mücbir sebep avantajlarından faydalanamıyorsunuz. Bizim sektörümüzdeki çoğu firma da ocak dışında fabrikaya da sahip olduğundan, imalat sanayi içerisinde yer aldı ve bu mücbir sebep avantajlarından yararlanamadı. Bu konuda da devlet nezdinde girişlerimiz oldu ancak bu talebimiz maalesef kabul görmedi.” şeklinde konuştu.
Covid-19 salgını Ocak ayından itibaren tüm dünyada gündem olmaya başladıktan sonra İMİB olarak Şubat ayında konuyu daha yakından takip etmeye başladıklarını ve harekete geçtiklerini belirten Dinçer, sektör olarak o dönemde ilk kendilerinin bu konuya ciddi yaklaşmaya, seslerini duyurmaya çalıştıklarını belirtti. İhracatın sadece ihraç etmek demek olmadığını, karşınızda ürünü satın alacak muhatabında olması gerektiğine vurgu yapan Dinçer, “Yakın zamanda Çin tarafında hayat kademeli olarak normale dönmeye başladı. Bu da sektöre bir miktar hareket getirdi diyebiliriz. ABD’nin ise bir kısmı salgını daha yoğun yaşarken diğer kısımlarda zaman zaman ticari hareketler olabiliyor. Ancak şu aşamada önemli müşterilerimizden diyebileceğimiz Suudi Arabistan, Irak ve Hindistan ile ticaret tamamen durmuş durumdadır.” dedi.
Hali hazırda İstanbul Kalkınma Ajansı ile bir proje yürüttüklerini de belirten Dinçer, “Yaşanan süreçte tüm işler elektronik ortamda yapılıyor. Bir süre daha işlerin bu şekilde yürüyeceğini düşünüyoruz. Elektronik ortamda görüşmeler belki önümüzdeki iki yıl boyunca devam edecek. Bizlerde bunları göz önünde bulundurarak Turkish Stones web sitemiz içerisinde bir platform oluşturarak doğal taşlarımızı daha iyi tanıtmak için özel projeler ortaya çıkarmayı düşünüyoruz. Üyelerimizin ürünlerini daha iyi tanıtabilecekleri (Kaliteli resimler), birebir uygulamalarını paylaşabilecekleri (Bir otel lobisinin ya da bir binanın dış cephe kaplaması vs.) bir platform oluşturmayı hedefliyoruz. Yaşanan süreçte firmalar arası ikili görüşmeler de belki bu platform üzerinden yürüyecek. İstanbul Kalkınma Ajansı ile bu konu üzerine çalışıyoruz ve ajansın onayını bekliyoruz.” şeklinde konuştu.
Maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliği bölümlerine girecek öğrencilere verilmesi planlanan burs konusunda Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) ile çalışmalara devam ettiklerini de açıklayan Dinçer, önümüzdeki Salı günü YÖK başkanı ile telekonferans yöntemiyle bir görüşme gerçekleştireceklerini ve bu görüşmede imzaların atılacağını duyurdu. Belirlenen kriterlerdeki öğrencilerin bu bölümleri kazanması halinde öğrencinin eğitim süreci boyunca (yılda 8 ay) asgari ücret verileceğini kaydeden Dinçer bu bursun ücretinin ise İMİB, EMİB ve Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği tarafından ödeneceğinin altını çizdi.
Sorulan soru üzerine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yeni hazırlanan Maden Kanunu’nun taslak çalışmasının tamamladığını duyduklarını da belirten Dinçer, “Covid-19 sonrası dönem sektör için çok önemli. Bu süreçte Kanun’da biterse çok iyi olur. Yeni kanunun sektörün görüşlerinin de içerisinde yer aldığı şekilde çıkarılması konusunda çalışıyoruz. Ancak sektör olarak son 1 aydır başka sorunlarla uğraşmak zorunda kaldık. Ancak şimdi yeni Maden Kanunu’na odaklanacağımız gibi sektör olarak ödediğimiz orman bedellerini de dünya standartlarına getirilebilmesi için çalışacağız.” ifadeleriyle sözlerini sonlandırdı.
