Üzerinde yaşadığımız Dünya, zengin doğal kaynakları, değerli metalleri/mineralleri ve endüstriyel hammaddeleri ile madencilik sektörü için ciddi bir potansiyele sahiptir. Dolayısıyla madencilik sektöründe jeoloji biliminin ve jeoloji mühendislerinin rolü oldukça önemli hale gelmektedir. Özellikle maden arama, projelendirme, işletme ve çevresel etkilerin değerlendirilmesinde jeologlar kritik görevler üstlenmektedir. Türkiye’deki kadın jeologlar açısından baktığımızda, madencilik sektörünün farklı alanlarında aktif rol oynamaktadırlar. Sektördeki ulusal ve uluslararası konferanslarda ve organizasyonlarda aktif rol alarak, akademik alanda jeoloji biliminin gelişmesine katkıda bulunarak, sürdürülebilir madencilik konularında öncülük yaparak madenciliğin gelişmesine önemli katkılar sunmaktadırlar.
Madencilik sektörü, eskiden geleneksel, erkek egemen bir sektör olarak bilinmekteydi. Bu durumda, kadın jeologların sektördeki çalışma hayatlarını geçmişte büyük ölçüde etkilemekteydi. Özellikle saha çalışmaları sırasında, çalışma şartları, cinsiyet ayrımcılığı gibi konularda kadın mühendisler bazı zorluklarla karşılaşmışlardır. Toplum bilinçaltı olarak
kadından, önce daha stabil ve sakin mesleklerde görev almasını hatta bazen meslek sahibi bile olmamasını istemekte, yıkamadığı düşüncelerde de kariyerin ikinci planda gelebileceğini düşünmektedir. Bu kalıpları aşan kadınlar bütün zıt argümanlara karşı, tüm zorlukları aşmak için gösterdikleri azim ve tutku ile sektörde önemli başarılara imza atmışlardır. Yurtiçi veya yurtdışı kendilerine en yakın noktadan en ücra yerlere kadar çalışan kadınlara “Başka bir meslek yapmak ister miydin?” diye sorsak eminim ki hepsi “Ben mesleğimi çok seviyorum.” diyeceklerdir. Ancak kadın jeologların kendilerini kabul ettirmek zorunda kalması gibi problemleri sektörün bir kesiminde hala aşılabilmiş değil. “Eşit işe eşit ücret” politikalarının her kurumda olmaması, adil bir çalışma ortamının yaratılamaması, kariyer geliştirme imkanlarının eksikliği, eğitim ve mentorluk programlarına katılım sağlayamama gibi konularda zorlanmaktadırlar. Böyle durumlarda hassasiyetle jeologların önünün açılması ve her bireyin eşit haklara sahip olması gerekmektedir. Kendini yetiştirmek için çaba gösteren ancak bir şekilde bu altyapıyı bulamayan hatrı sayılır çoğunlukta kadın meslektaşım bulunmaktadır.
Kadın mühendislerin Madencilik Sektöründe Kadınlar Derneği gibi farkındalık yaratmak adına bu görevi üstlenmiş kuruluşların varlığı gelecekte madencilik sektörünün de sağlam ve güven veren yapısına ayak uydurmasının daha kolay olacağını düşünüyorum. En temel haliyle ne yapalım sorusuna cevap olarak, başarılı kadın jeologların hikayelerinin paylaşılması, okullarda ve üniversitelerde bilinçlendirme çalışmaları, rol model programlarının oluşturulması, kadın liderlerin görünürlüğünü artırmak için yapılacak çalışmaların ilerletilmesi planlanabilir. Mentorluk programlarının, şirket politikalarında eşitlik ve kapsayıcılık ilkelerinin benimsenmesi çerçevesinde daha geniş çalışmalar yürüterek, kadınların fırsat eşitliğinin güçlenmesi de ayrıca sağlanabilir. Eğitimlerin üniversitede verilen teorik bilgilere ek olarak uygulama alanlarının yerinde ve destekler bir şekilde anlatılması, mesleki olarak farklı bir bakış açısı da kazandıracaktır. Bunun için sektördeki tüm paydaşların bu konuda gerekli hassasiyeti göstermesi ve kadın mühendislerin önündeki engelleri kaldırması önemlidir. Tüm bu çabaların sonucunda, madencilik sektöründe çalışan kadınlar, sektörün genelinde bir denge ve işbirliği ortamını yakalayacaktır. Böylece madencilikte kadınların daha aktif rol oynamaları ve liderlik pozisyonlarına yükselen kadınların sayılarında artış ile birlikte gelecekte sadece teknik açıdan kıyaslanabilecek “cinsiyetsiz” bir sektör olacaktır.
Detaylar Madencilik Türkiye Dergisi’nin 118.sayısındadır.
