06.09.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Orta Vadeli Program (2024-2026)’dan (kısaca “OVP”) yaklaşık 2 ay sonra On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028) (kısaca “OİKP”) da TBMM’nin 31.10.2023 tarih ve 15’inci Birleşiminde onaylanmış, 01.11.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
1960 Anayasası ile benimsenen planlı kalkınma modeli çerçevesinde 5 yıllık kalkınma planları yapılmaktadır. OİKP’de, uzun vadeli perspektifte planlama yapıldığı görülmektedir. OİKP’de Uzun Vadeli (2024-2053) Gelişmenin Stratejisi (kısaca “UVGS”) ortaya konulmaktadır. 2053 yılında dünyanın görünümü ve Türkiye’nin durumuna dair öngörüler çerçevesinde değerlendirmeler yapıldığı görülmektedir.
2053 yılı dünyasında, genç ve artan nüfus yapıları ve ekonomik büyüklükleriyle Asya ve Afrika ülkelerinin ön plana çıkacağı, küresel düzene yeni oyuncuların katılacağı, stratejik ittifakların kurulacağı ve çok kutuplu bir yapının oluşacağı değerlendirilmektedir. Gelişecek yapay zekâ uygulamaları ile farklı bir teknoloji çağının başlayacağı, yeni bilimsel dalga ile bilim ve teknolojinin gelişmesi beklenmektedir. Teknolojik gelişmeler, yeşil ve dijital dönüşüm, yeni ve temiz kaynaklardan enerji üretimini beraberinde getirecektir. 2053 dünyasında 10 milyonun üzerindeki nüfusa sahip kentler artacak, iklim değişikliği kaynaklı aşırı hava olayları ve doğal afetler ile jeopolitik riskler nedeniyle küresel ve bölgesel göç artacak, nüfusun ortalama yaşam süresi uzayacak, 65 yaş üstü nüfusun payı giderek artacak, kamu programlarının artan nüfusa yönelik hizmetler için de uyarlanması gerekecektir. Bu yeni küresel sistemde ülkelerin gelişmişlik düzeyleri, doğal kaynakları, hazırlıklı olma durumları geçiş sürecini belirleyecektir.
2053 Türkiye’sinin yeşil ve dijital teknolojilerle yaşanacak yapısal dönüşümlerle üretim ve ticarette dünyanın en önemli merkezlerinden biri olması amaçlanmaktadır. 2053 yılında Türkiye’nin enerji ve gıda arz güvenliği ile birlikte doğal kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamış, yüksek katma değerli üretimiyle istikrarlı büyüyen, cari işlemler fazlası veren, fiyat istikrarını kalıcı şekilde tesis etmiş bir, dünyanın ilk 10 ekonomisinden birine sahip olması planlanmaktadır.
OİKP’nin toplumun tüm kesimleri için uzun vadeli bir perspektif ve hedef birliği sağlamayı amaçladığı vurgulanmaktadır. Ülkemizin sürdürülebilir kalkınma sürecinin stratejik bir yaklaşımla yönetilmesinin amaçlandığı belirtilmektedir. OİKP, mevcut kaynakların verimli kullanılması, orta ve uzun vadede arttırılması ile ekonomik ve sosyal açıdan en fazla katma değer üreten alanlara yönlendirilmesi için yol gösterici bir işlev üstlenmektedir.
…
OİKP’de belirtilen gerek 2053 ufku, gerekse 2028 yılı hedeflerine ulaşılabilmesi hammadde ve doğal kaynakların potansiyellerinin arama faaliyetleriyle tam olarak belirlenmesi ve sürdürülebilir şekilde yönetilebilmesini zorunlu kılmaktadır. Ekonomide yaşanacak yapısal dönüşümün daha önce de olduğu gibi en önemli noktasında yine hammaddeler ve özellikle madenler yer alacaklardır.
Detaylar Madencilik Türkiye Dergisi’nin 115.sayısındadır.
