Geçen hafta yenilenen Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Maden Meclisi Başkanlığı seçimine tek aday olarak katılan ve oybirliğiyle Başkan seçilen İbrahim Halil Kırşan, içinde bulunduğumuz salgın sürecinde madencilik sektörünün son durumunu değerlendirdi.
Covid-19 salgınının dünyadaki en büyük hammadde tüketicisi olan Çin’den yayılmasının ve Çin’in bu salgın nedeniyle dış dünyaya kapılarını kapatmasının başta madencilik olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkilediğini dile getiren Kırşan, buna bağlı olarak da altın hariç madencilik ürünleri olan bakır, kurşun, çinko, nikel gibi emtiaların fiyatlarında ciddi düşüşler meydana geldiğini belirtti.
Salgın nedeniyle fiyatların son dört yılın en düşük düzeyine inerek yılbaşından bu yana bakırın %22, alüminyumun %14, çinkonun %20 ve nikelin %20’nin üzerinde değer kaybettiğini ifade eden Kırşan, bu yılın başında 14 bin doların üzerinde seyreden nikel fiyatlarının 12 bin doların altına, 6 bin dolar seviyelerinde seyreden bakır fiyatlarının 4 bin 250 dolar seviyelerine, 2 bin 500 dolar seviyelerinde seyreden çinko fiyatlarının 2 bin doların altına, 2 bin doların biraz üzerinde seyreden kurşun fiyatlarının ise bin 500 dolara kadar gerilediğini söyledi. Kırşan, salgının etkisinin kırıldığı ve kontrol altına alınmaya başladığı bugünlerde ise emtia fiyatlarının biraz toparlanarak nikel fiyatlarının 12 bin 250 dolara, bakır fiyatlarının 5 bin 350 dolara, çinko fiyatlarının bin 975 dolara, kurşun fiyatlarının ise bin 660 dolara çıktığını belirtti.
Salgın sürecinden etkilenen pek çok endüstri kolu gibi dünya maden endüstrisinin de bu süreçten olumsuz etkilendiğini sözlerine ekleyen Kırşan, “Dünya madencilik endüstrisinde söz sahibi olan ABD, Kanada, Avusturalya ve Güney Afrika gibi ülkelerin madencilikte söz sahibi olan firmaları birbiri ardına Şubat, Mart ve Nisan ayları içerisinde madencilik operasyonlarını kısacaklarını ve geleceğe ilişkin zorunlu olmayan yatırımlarını askıya alacaklarını ve üretimde ciddi manada yavaşlamaya gideceklerini kamuoyuna deklare etmişlerdi.” dedi.
Dünya maden endüstrisinde yaşanan olumsuzluklardan ülkemiz madenciliğinin de etkilendiğini belirten Kırşan, “Yaşanan bütün olumsuzluklara rağmen ülkemiz madencilik sektörü salgın sürecinde ön alarak alınması gerekli her türlü tedbiri süratle almasıyla bulaşın önüne geçmiştir. Hükümetin ve özellikle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in desteğiyle belli bir yaşın üstünde ve kronik hastalığı olanlar hariç istihdamda büyük kayıplar yaşanmadan çarklar döndürülmüş, üretime devam edilmiş ve bu da sektör açısından büyük bir başarı olarak kayıtlara geçmiştir.” ifadelerini kullandı.
Salgınının beraberinde getirdiği olumsuzluklardan madencilik sektöründe en büyük şoku krom üreticilerinin yaşadığını ifade eden Kırşan, arz-talebe bağlı olarak kırılgan bir fiyat mekanizmasına sahip olan krom madeninin salgın süreci ile beraber 200 doların altına inmesi ile birçok krom madeninin üretime ara verdiğini, gücü olan belli sayıda krom üreticisinin ise stoğa çalıştığını ve önümüzdeki süreçte fiyatların yükselmesine bağlı olarak bu stokların eritilebileceğini belirtti. Altın, bakır, kurşun ve çinko gibi madenlerde üretimin aksamadan devam ettiğini belirten Kırşan, Çin’in kapılarını kapatmasıyla ülkemizde özellikle mermer ve doğal taş sektörünün üretim ve ihracat boyutuyla bundan olumsuz etkilendiğini ancak Çin’in salgın sürecini geride bırakmasıyla beraber gelen sinyallerin olumlu olduğunu ve kısa sürede stoklarda biriken ürünlerin ihracata konu olacağını söyledi.
İtalya, İspanya ve Fransa gibi Avrupa Birliği ülkelerinde salgın sürecinin ağır seyretmesi ve bu gibi ülkelere ihracat yapılamaması sebebiyle feldspat, kuvars, kalsit, bentonit, barit ve trona gibi endüstriyel hammaddelerin üretim ve ihracatında da bir miktar yavaşlama olduğunu kaydeden Kırşan, salgın sürecinin sonuna gelinmesiyle beraber bu hammaddelerde, biriken talep nedeniyle hızlı bir toparlanma sağlanarak ihracatın artabileceğini ifade etti.
Ülkemizde salgın sürecinde zorunlu olarak uygulanan seyahat kısıtlaması ve sokağa çıkma yasağı gibi uygulamalardan dolayı ara verilen maden arama projeleri ile ertelenen maden yatırımlarının önümüzdeki yaz ayları ile beraber hızlı bir şekilde hayata geçirileceğini belirten Kırşan, salgın nedeniyle madencilik sektöründe yaşanan üretim kayıplarının ve ihracattaki gerilemelerin telafisinin mümkün olabileceğini, alınacak tedbirlerle hızlı bir toparlanmanın zor olmayacağını ancak bunun yasal düzenlemelerle desteklenmesi gerektiğini, madencilik sektörünün en büyük özleminin ise çıkarılacak yeni bir maden kanunu olacağını da sözlerine ekledi.
