İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB), Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) ve Batı Akdeniz İhracatçıları Birliği tarafından hazırlanan proje ile üniversitelerin maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliklerini kazanan öğrencilere verilecek burs hakkında telekonferans yönetimiyle basın mensuplarını bilgilendiren İMİB Başkanı Aydın Dinçer, EMİB Başkanı Mevlüt Kaya ve Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2020-2021 dönemi için ayrılan 1 milyon TL’lik toplam burs ücretinin 589 bin TL’sini İMİB’in, 283 bin TL’sini EMİB’in ve 137 bin TL’sini Batı Akdeniz İhracatçı Birliği tarafında karşılanacağını açıkladı.
Türkiye’de 14 maden, 10 jeoloji ve 1 cevher hazırlama mühendisliği bölümü bulunduğunu aktaran Dinçer, gerçekleştirilecek burs ödemelerinin üniversite sınavında ilk 50 bine giren öğrenci için net asgari ücret, 50-65 bin arasına girecek öğrenci için net asgari ücretin yarısı, 65-80 bin arasına girecek öğrenci için de net asgari ücretin üçte biri kadar olacağını duyurdu. Dinçer, sözlerini şu sözlerle sürdürdü: ”2012’den sonra üst üste yaşanan ve acısını hala yüreğimizde hissettiğimiz kazalar sebebiyle maden mühendisliği bölümüne ilgi azaldı. Yine maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliği 250-300 bininci sıradan öğrenci aldığı için seçilen öğrenci istenen niteliklere sahip olmadığı gibi matematik, fizik gibi temel bilgilerde ciddi eksiklere sahip. Bu durum eğitim sürecinde ciddi sorunlara neden olurken, mezun öğrenci niteliğini de düşürmektedir. Bu duruma, öğrencilerin bir üretim tesisinde çalışmaya yetecek seviyede saha deneyimine sahip olmadan mezun edilmesi de eklenince sektörü daha ileriye taşıyacak, yeni gelişmelere imza atacak nitelikte insana duyulan ihtiyacın makası sürekli açılmaktadır. Son dönemde geliştirdiğimiz projeleri, maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliği bölüm başkanlarıyla yürüttüğümüz ortak çalışmalarla oluşturduk. Üniversite- sanayi işbirliğini arttıracak projelerimize burs vererek başladık, eğitimin bir dönemini sahada geçirmeyi düzenleyen 7+1 eğitim modeli ile derinleştirmeyi, mezunlarımızı hemen istihdam ederek de sektördeki değişimi arttırmayı hedeflemekteyiz.”
Tüm sektörlere sağladığı ham madde ile ihracatta 40 milyar dolarlık değer oluşumuna katkı sağlayan maden sektörü için çok önemli olan üç mühendislik fakültesine ilgiyi arttırmak için bursun yanı sıra 7+1 eğitim modelini de YÖK’e sunduklarını belirten Dinçer, “Burada amaç başarılı öğrencileri bu bölüme yönlendirebilmek. İlerleyen süreçte de yetişen başarılı öğrencileri madencilik sektörüne destek vermesini, Ar-Ge projelerine imza atmalarını ve sonucunda katma değeri yüksek ürünler üreterek ülkemize destek olmalarını amaçlıyoruz. Bu öğrencilerin sektörü geliştirmesini hedefliyoruz. Şuandaki ana amacımız bu burs desteğini tüm ülkeye duyurmak, siz basın mensuplarının önemi de desteği de burada ortaya çıkacak. Herkesin bu burstan haberdar olması bizim için büyük önem arz ediyor.” ifadelerini kullandı.
Covid-19 salgını ile tüm dünyanın yerli üretimin ne kadar önemli olduğunu gördüğünü de sözlerine ekleyen Dinçer, “Siz ne kadar yerli üretim yapacağız deseniz de kaynaklarınız yok ise yerli üretimin yapılmayacağını hepimiz şu an yaşayarak görüyoruz. Her ülkenin kendi içine kapanacağı böylesi bir dönemde yer altı zenginlerimiz olan madenlerimizin de sanayinin hammaddeleri olarak ön plana çıktığını görüyoruz.“ dedi.
Konuyla ilgili olarak söz alan EMİB Başkanı Mevlüt Kaya ise basın mensuplarına teşekkür ederek sözlerine başlarken “Biz 17 STK olarak son yıllarda çok güzel bir sinerji oluşturduk ve bir araya geldiğimizde tekrara girmeden yolumuza devam etmeye çalışıyoruz. Amacımız Türkiye’nin maden sektöründeki rekabet gücünü arttırıp, madenlerden aldığı verimi yükseltebilmesi için iyi yetişmiş nitelikli mühendislere ihtiyacı bulunmaktadır. Oysa Türkiye’de maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliklerine ilgi her geçen yıl azalmaktadır. Bunun başlıca nedenleri arasında maden sektöründe yaşanan kazalar, çevreye ilişkin tartışmalar, sanayi kollarında yaşanan istikrarsızlık ve yatırım azlığı bulunmaktadır. Sektörün yeni mezunlara şans verme noktasındaki olumsuz tutumu, aynı şekilde mezunların sektörün beklediği nitelikte olmaması ve bunun beraberinde getirdiği istihdama dair durumlar bu bölümlere ilgiyi azaltan diğer nedenler diyebiliriz. Bu negatif algıyı değiştirmek ve nitelikli mühendisleri yetiştirmek için başlangıç adımı olarak Ege ve İstanbul Maden ihracatçı Birlikleri üzerine düşeni yaparak elini taşın altına koydu. Sektörün gelecek vizyonu ile örtüşmeyen tablonun, yaklaşık bir yıllık hazırlık sürecinin ardından imzalanan protokolle değişeceğine ve bu yıldan itibaren maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliklerine ilginin artacağına inanıyoruz. Gençlerimizin sektörlerimiz adına en donanımlı şekilde bölümlerinden mezun olmalarını sağlayıp fabrikalarımızda, kendi açacakları fabrikalarda ya da işletmelerde başlattığımız bu reform hareketini hızlandırmalarını umut ediyoruz.” şeklinde düşüncelerini ifade etti.
Özellikle maden jeoloji ve cevher hazırlama mühendislerinin sektöre girip itici güç olmaları amacıyla yola çıktıklarını da sözlerine ekleyen Kaya, süreç boyunca YÖK ile görüşmeleri yürüten İMİB Başkanı Aydın Dinçer ile ekibine ve Faruk Çalapkulu’na destek ve çabaları için teşekkürlerini sunarken beraber bu yola çıktıklarını ve güzel bir sonuç alacaklarından da emin olduklarını belirtti.
Madencilik sektöründe faaliyet gösteren yerli firmalar olarak üretime inadına devam edeceklerini, en büyük amaçlarının ise katma değerli ürünler ile ihracat gerçekleştirmek olduğunu belirten Kaya, “83 milyonun değeri olan bu yer altı zenginliklerini en iyi şekilde dünyaya tanıtmak ve pazarlamak istiyoruz.” şeklinde konuştu.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ise konuyla ilgili açıklamasında burs desteğinin ilk kez tekstil mühendisliği öğrencileri için denendiğini belirtirken “Bu süreci destekleyen STK’lar olarak nitelikli yeni mühendisler yetiştirilmesine, madenin katma değerli ihraç edilmesine ön ayak olmuş olacaksınız. Tekstil mühendisliğinde yürütülen burs projesiyle ilki başardık, çok emek verildi. Biz tekstille ilgili burs projesinde iş garantisi sözü verdik. Sizde öyle yaparsanız bir adım daha öne çıkarsınız. En önemli mesele Türkiye’nin %100 öz sermayesi madenleri gençlere tanıtıp katma değerli nasıl üretim yapılacağını iş imkanlarını anlatmamız lazım. Madenlerin bu ülke için ne kadar önemli olduğunu anlatmamız lazım. Tesislerin ne kadar çok mühendise ihtiyacı olduğunu anlatmalıyız.” dedi.
YÖK ile görüşmelerde yer alan ve sürecin içerisinde verdiği desteklerle dikkat çeken Prof. Dr. Faruk Çalapkulu ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ”Hem akademik dünya hem sanayi hem de ihracatçı birliklerinde yer almış ve bu kurumları bilen bir kişi olarak bu süreçte yer almam en büyük avantajım oldu. Yapılan tüm toplantılar sonucunda üniversite ile sanayi iş birliğinin ne kadar önemli olduğunu gördük. 1974 yılında başlayan globalleşmenin ardından 2 yıl önce ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamaları ve uygulamaları ile başlayan ülkelerin milli üretime destek çalışmaları yeni bir düzene geçtiğimizi gözler önüne sermiş durumdadır. Bizim de bu süreçte yapmamız gereken gençlerimize destek vermektir.
YÖK ile yaptığımız toplantılarda burs dışında üniversitelerdeki müfredatlar ile ilgili olarak da bir görüşme gerçekleştirdik. Sanayi beklentilerini müfredata ekleyebileceğimiz üzerine çok güzel istişareler oldu. İlerleyen süreçte üniversite sanayi işbirliği, üniversitelerin ve diğer unsurların beklentilerini de aldıktan sonra müfredatın geliştirmesi konusunda da çalışmalar yapmayı planlıyoruz.“ şeklinde konuştu.
Telekonferans yöntemiyle yapılan açıklamaların ardından soru cevap kısmına geçilirken Dinçer dergimiz tarafından sorulan soru üzerine jeofizik mühendisliğinin neden burs verilecek bölümler arasında olmadığına açıklık getirdi. Maden, jeoloji ve cevher hazırlama mühendisliklerine verilecek bursla ilgili çalışmalara bir yıl önceden başladıklarını aktaran Dinçer, bu bölümlerle ilgili odalarla ve ilgili kurumlar irtibata geçtiklerini ve 2020-2021 yılı için maden, jeoloji ve cevher hazırlama bölümleri konusunda ilerleme sağlayabildiklerini, ilerleyen yıllarda gerekli diyaloglar kurularak jeofizik mühendisliği bölümünün de burs verilecek bölümler arasına eklenebileceğini söyledi.
Yine sorumuz üzerine şu an üniversitelerde eğitimlerine devam eden öğrenciler için burs vermenin mümkün olmadığını da sözlerine ekleyen Dinçer, “Keşke bugün yaptığımız çalışma çok daha önceden başlamış olsaydı ve bugünlerde biz de önemli ivme ile nitelikli mühendisleri hayatımıza sokabilmiş olsaydık” dedi.
