Günümüzde önemi gün geçtikçe artan ve kullanımı da yaygınlaşan konulardan birisi yığın halindeki malzemelerin taşınmasıdır. Madencilik sektöründe, yer altı veya yer üstü maden ocaklarından çıkarılan cevherler, çıkartıldıkları andan itibaren yığın halde taşınmaktadırlar ve son ürün haline gelene kadar birçok farklı süreçten geçmektedirler.
Katı malzeme akış süreçleri boyunca cevherin taşıma, öğütme, kırma vb. işlemlerinden geçerken temas halinde bulunduğu ekipmanlar ile etkileşimlerini analiz etmek, söz konusu ekipmanların tasarımından çalışma verimliliğine kadar tüm durumlar için optimum yaklaşımlarda bulunmayı mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda Cundall & Strack1 tarafından geliştirilen “Ayrık Elemanlar Yöntemi (DEM)”, parçacık düzeyinde, gerek parçacıklar arası gerek ise parçacık ve sınır yüzeyleri arasındaki etkileşimleri ele alan bir çözüm ortaya koymaktadır.
Çolakoğlu Makina tarafından Rocky DEM yazılımı kullanılarak yapılan katı parçacık akış simülasyonları ile:
- Cevher aktarım oluklarındaki aşınma plakalarına ait aşınmalar incelemekte ve bu plakalar için ömür tayini yapılmaktadır. Ayrıca oluklardaki tıkanma, darboğaz oluşumu vb. problemlerin önüne geçebilmek için optimum şartlar belirlenmekte olup maksimum üretim verimliliği için çözümler sunulmaktadır.
- Taşıma süreçleri boyunca konveyörler üzerindeki yığın malzeme akışının hangi konveyör hızlarında nasıl davranış göstereceği, yükleme ve boşaltma esnalarında ne tür sorunlarla karşılaşılabileceği belirlenerek bunlardan kaçınılması sağlanmaktadır.
- Elekler ve ayrıştırıcı ekipmanlarda yığın malzeme akışı incelenerek titreşimin gerçekleştirildiği frekans değerlerinde elek altı ve elek üstü kütlesel dağılımların incelenmesi, aşınan bölgelerin belirlenmesi ve parçacık dağılımının verimliliğinin arttırılması sağlanmaktadır.
- Parçacıkların kırılmaya maruz kaldığı ekipmanlarda meydana gelen parçacık kırılmaları ele alınarak, ufalama sürecindeki verimlilik, boyut küçültme işlemi için gerekli olan enerji, kırıcı ekipman üzerindeki aşınmalar vb. hususlar üzerinde analizler yapılıp optimum şartlara ulaşılması sağlanmaktadır.
Yazının devamı Madencilik Türkiye Dergisi 99. sayı 58. sayfadadır.
Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.
Yazıyı interaktif dergiden okumak için tıklayın.
