Yükseköğretim Kurulu’nun koordinasyonunda yürütülen “Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması Projesi” kapsamında “Madencilik” alanında ihtisaslaşma yetkinliği verilen Gümüşhane Üniversitesi’nin, bu alandaki faaliyetleri çerçevesinde ve 4 Aralık Dünya Madenciler Günü vesilesi ile 07 Aralık 2022 tarihinde Madencilik İhtisaslaşma Koordinatörlüğü tarafından Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Prof. Dr. Ahmet DURMUŞ Konferans Salonunda “Madencilikte İş Güvenliği” temalı bir panel düzenlendi. Kamu kurumlarından, özel sektörden, akademisyenlerden ve öğrencilerinden oluşan çok sayıda davetlinin dinleyici olarak yer aldığı panelde; madencilik alanında son yıllarda yaşanan kazalara dikkat çekilerek sektördeki iş sağlığı ve güvenliği sorunları tartışılmış ve somut çözüm önerileri dile getirildi.
Gümüşhane Üniversitesi Madencilik İhtisaslaşma koordinatörü Prof. Dr. Abdurrahman DOKUZ moderatörlüğünde yürütülen panele Karadeniz Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. İzzet KARAKURT ile Gümüşhane’de madencilik sektöründe faaliyet gösteren şirketlerden Koza Altın AŞ İSG ve EYS Uzmanı Korhan KESKİN, Gümüştaş Madencilik AŞ İSG Uzmanı Erdem ENÖN, Aşkale Çimento Gümüşhane Fabrikası İSG Uzmanı Ahmet Onur ERDAL ve Yıldız Bakır Madencilik AŞ İSG Uzmanı Miraç AKGÖĞ panelist olarak katıldı ve sırasıyla “Yeraltı Kömür Madenlerinden Gaz ve Toz Patlamaları ile Mücadele”, “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Psikolojinin Yeri”, “Yeraltı Metal Madenciliğinde İSG Uygulamaları”, “Çimento Sektöründe İSG Uygulamaları” ve “Yerüstü Tesis ve Açık Ocak Faaliyetlerinde İSG Uygulamaları” başlıklı sunumlarını gerçekleştirerek madencilik sektöründeki iş sağlığı ve güvenliği sorunlarını ve buna yönelik çözüm önerilerini dile getirdiler.
Panel kapsamında dile getirilen sorun, görüş ve öneriler ana başlıklarıyla şu şekilde özetlendi:
- Yer altı kömür madenlerinde üretim, patlatma ve diğer nedenlerden kaynaklı oluşan tozların akciğer hastalıklarına sebep olabildiği, üretimde görüş mesafesini düşürdüğü ve çalışanlar ile makinelerin performansını etkilediği, ayrıca bu tozların parlayarak patlatma meydana getirdiği,
- Yine kömür madenlerinde ocak içi havası (oksijen>%12) ile metan gazının (hacimce %5-15 arası) belli oranlarda karışımının grizuya sebebiyet verdiği ve madenlerde geri dönüşü olmayan kazalara neden olduğu,
- Metan ve toz ile mücadelede birikimlerinin, oluşumlarının ve havaya karışmalarının önlenmesinin etkin, verimli ve yeterli bir havalandırma ile mümkün olacağının,
- Etkin ve verimli havalandırma planına ek olarak kömür madenlerinin gaz derecesine göre sınıflandırılmaya (düşük-orta-yüksek-çok yüksek gibi) tabi tutulması, metan drenajına yönelik uygun yönetmelik-yönerge veya uygulama esaslarının hazırlanması, işletmelere drenaj planın hazırlatılması ve gerekirse uygulanmasının zorunlu hale getirilmesi,
- İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında makine, ekipman, çalışma ortamı, çalışma şartları ve süreleri kaynaklı ortaya çıkan sorunların olduğu ancak temelinde insan faktörünün ön plana çıktığı,
- Birçok endüstri alanında yaşanan kazalarda özellikle insan psikolojinin önemli olduğu,
- Son yıllarda iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan çalışmaların insan psikolojisi üzerinde durduğu ve bu kapsamda “Endüstriyel Psikoloji” kavramının türediği,
- İş yerlerinde ortaya çıkan sorunları tespit etmek ve çözüm yolları bulunması ve çalışanlar ile iyi bir iletişim kurmanın Endüstriyel Psikologların görevi olduğu ve madencilik endüstrisinde de iş sağlığı ve güvenliğine yönelik çalışmalarda Endüstriyel Psikologların yer alması gerektiği,
- Yer altı metal madenciliğinde karşılaşılan iş sağlığı ve güvenliği sorunlarına delik delme işlemlerinden başlayarak patlatma, havalandırma, nakliyat, kavlak alımı-tarama, tahkimat-zemin güçlendirme ve ölçüm alım işlemlerinde sıkça rastlanıldığı,
- Kullanılan uzaktan kumandalı (yeni teknolojik) ekipmanlar sayesinde işletmede yaşanan kaza sayılarında çok ciddi düşüşler gözlendiği ve bu tip ekipmanların maden işletmelerinde kullanımının arttırılmasının teşvik edilmesiyle maden sektöründeki iş kazalarında çok ciddi düşüşler sağlanacağı,
- Çimento üretim tesislerinde en çok karşılaşılan problemlerin toz, gürültü ve titreşim benzeri tehlikeler olduğu,
- Bu tip tehlikelerin bertaraf edilmesinin uygun kişisel koruyucu ekipman kullanımından ve iş yerinde periyodik olarak yapılacak iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinden geçtiği,
- Açık ocak madenciliğinde delme-patlatma, kazı-yükleme, taşıma ve dökme gibi 4 temel işlemde iş sağlığı ve güvenliği problemleriyle karşılaşıldığı,
- Bu tip problemlerin giderilmesinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin sıkı bir şekilde uygulanmasının, çalışan ayırımı yapılmadan iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim verilmesinin, tüm çalışanlar arasında İSG kurallarına uyulması konusunda iş birliğini sağlayacak adımların atılmasının gerekli olduğunun,
- Ayrıca işletme alanında uyarıcı (ikaz) levhaların kullanımının titizlikle yapılmasının iş sağlığı ve güvenliği açısından önemli olduğunun altı çizildi.
