Geçtiğimiz ay Munzur Üniversitesi bünyesinde kurulan Nadir Toprak Elementleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (MUNTEAM) tarafından 20-21 Haziran 2019 tarihlerinde Munzur Üniversitesi bünyesinde “Nadir Toprak Elementleri Çalıştayı” gerçekleştirilecek. İlgili Çalıştayda yerbilimleri-maden, kimya-zenginleştirme, metalürji-malzeme ve jeopolitik alanlarında faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversitelerden ve özel sektörden katılımcılar davetli konuşmacı olarak yer alacak.
Nadir Toprak Elementleri (NTE) karakteristik olarak yüksek ergime noktası, iletkenlik ve ısı geçirgenliğine sahip olmalarının yanı sıra aşınma ve korozyon gibi dış etmenlere karşı da oldukça dirençli olmaları nedeniyle ileri teknolojide kullanılan son derece önemli ve stratejik bir ham madde kaynağı durumundadır. Bu elementler örneğin petrol rafineri sanayisinde, yüksek güçlü elektrik motorlarında, yeni nesil araçlarda, yakıt tüketiminin azaltılmasında, yenilenebilir bataryalarda, medikal sektöründe, rüzgar türbinlerinde, fiber optiklerde, cep telefonları ve LCD ekranlar vb. gibi pek çok önemli alanda kullanılmaktadır.
İleri teknolojinin vazgeçilmez ham madde kaynağı olmaları nedeniyle stratejik bir öneme sahip NTE’ler zaman zaman uluslararası ilişkilerde petrol ve doğalgaz gibi ülkelerin politikalarını şekillendirebilme gücüne sahiptir. Çin, dünya genelinde bu elementlerin üretimi, ihracatı ve uluslararası pazarını kontrol eden en etkin ülke konumunda yer almakta ve ileri teknolojide söz sahibi diğer ülkeler (örn. ABD, Japonya ve AB üyesi ülkeler) NTE ihtiyaçlarını çok büyük oranda Çin’den tedarik etmektedir. Gerek büyük rezerv alanlarının olması gerekse iş gücü ve üretim maliyetlerinin düşük olması Çin’i bu alanda zamanla en etkili ülke konumuna getirmiştir. Esasında Çin uzun yıllardır bu element grubunun stratejik önemini anlamış ve gerekli gördüğünde uluslararası ilişkilerde ekonomik bir silah olarak kullanmaktadır.
Çin’in egemenliğinde olan NTE ticareti karşısında bazı ülkeler son yıllarda arama ve üretim faaliyetlerini hızlandırmıştır. Rusya, Japonya, Güney Kore ve Almanya gibi teknoloji üreten ülkeler Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Moğolistan gibi Orta Asya ülkeleri ile aramacılık ve üretim faaliyetleri alanlarında çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Görüldüğü gibi Çin’in 2010 yılında dünya genelinde NTE ihracatında yaptığı kısıtlamalar sonucunda özellikle ileri teknoloji üreten ülkeler yeni stratejiler izlemek zorunda kalmıştır.
Ülke olarak 2023 ve sonraki ulusal hedeflerimiz kapsamında arttırılması planlanan ileri teknolojik faaliyetlerin yanı sıra kritik öneme sahip bu hammadde kaynağının araştırılması, geleceğe yönelik üretim stratejileri oluşturulması ve rasyonel ekonomik politikaların belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. NTE’lerin uluslararası politikalar üzerinde var olan stratejik gücü ve günümüzde sürekli değişen dış politika dengeleri göz önüne alındığında ülkemizin gelecekte dışa bağımlı olmadan kendi NTE ihtiyacını karşılayabilmesi elzem gözükmektedir.
Bu nedenle Yükseköğretim Kurumları içerisinde ilk defa Munzur Üniversitesi bünyesinde kurulan “Nadir Toprak Elementleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (MUNTEAM)” olarak Fırat Kalkınma Ajansı destekleri ile organize edilen “Nadir Toprak Elementleri Çalıştayı” kapsamında bu alanda ülkemizdeki genel durumu tartışmak ve gelecek projeksiyonumuzun daha iyi anlaşılmasına katkı koymak amacıyla çeşitli kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve özel sektörden katılımcıları davetli konuşmacı olarak bir araya getirilecek.
Detaylar ve Çalıştay’a katılım için:
www.munteam.org / munteam@munzur.edu.tr
