Madencilik sektöründe faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarından (STK) oluşan “Maden Platformu” ile T.C. Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Fatih Metin ve Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey’in katılımları ile düzenlenen Maden İstişare Toplantısı 28 Ocak 2021 tarihinde Gerçekleştirildi. Toplantı kapsamında madencilik sektörünün sorunları dile getirilirken çözüm önerileri ile ilgi taleplerde bulunuldu.
Toplantıda Barış Ünver’in Madencilik ve Orman İlişkisi konulu sunumu ile sektörün sorunlarını detaylı bir şekilde anlatmasının ardından STK başkanları sıra ile söz alarak yaşadıkları sorunları ve çözüm önerilerini dile getirdi.
Gerçekleştirilen sunumda, izin bedellerinin 2014 yılında 2-2,5 katına, 2021 yılı itibari ile ise 6-7 katına çıktığına dikkat çekilerek bu bedellerde iyileştirilme talep edildi. Diğer maden bedelleri için uzatma yapılsa da orman izin bedelleri için ayrı temdit gerektiği, bu durumun kazanılmış hakların kaybına neden olabildiği bilgisi aktarıldı. Bunun yanında ruhsat süresinden kısa orman izni verilmesi ve saha tesliminin ruhsat süresinden daha sonra yapılmasına dair sorunlar dile getirildi. Orman izin süreçlerinin en az 1 yıllık sürece yayıldığı belirtilirken bu sürecin 2-3 aylık bir zaman dilimine indirilmesi gerektiği kaydedildi. Taslak kanun ile ilgili olarak ise sektörden alınan görüşlerin hazırlanan taslağa yeterince entegre edilmediği belirtilirken sorunlu görülen maddeler hakkında sektörün çekinceleri paylaşıldı.
Sunum sonrası söz alan STK başkanları yaşadıkları sorunları dile getirdi. Belirtilen görüşler sonrasında sektörün ortak çekinceleri, izin bedellerinin yüksekliği, izin süreçlerinin uzunluğu ve belirsizliği olarak ön plana çıktı. Aynı zamanda kanun taslağında yer alan maddelerin bir kısmı ile ilgi çekinceler Fatih Metin’e ve Bekir Karacabey’e sunuldu.
İçinde bulunduğumuz salgın sürecinin ülkelerin kendine yetmesinin ne kadar önemli olduğu, özellikle gıda ve tarım sektörü ile sanayi üretimine hammadde sağlayan madencilik sektörünün öneminin bir kez daha anlaşıldığı herkes tarafından dile getirilirken ülkemizin kalkınması adına madencilik sektörünün önünün açılması gerektiği vurgulandı.
Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Mevlüt Kaya sürdürülebilir madencilik mottosu ile 83 milyonun değerlerini korumaya yönelik çalışmalar yaptıklarını kaydederken bundan önce Almanya ve Japonya’nın doğal kaynaklarını kullanarak sanayi devrimi yaptıklarını ancak ülkemizin geç kaldığını belirtti. Bugün ise elimizdeki teknoloji ile bu fırsatı yakalayabileceğimizi vurguladı.
Madenciliğin emek yoğun bir sektör olduğunu belirten Türkiye Madenciler Derneği Başkan Yardımcısı ve Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Yılmaz, madenciliğin insanlara altyapı ve istihdam götüren bir sektör olduğunu kaydederek çevre ve sanayi, orman ve madencilik gibi ikilemler arasında kalınarak tercih yapmaya zorlanmasının ülkemizin gelişimi adına çok sıkıntılı süreçler doğuracağını kaydetti.
Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Ali Emiroğlu ise Onlarca sektöre hammadde sağlayan madencilik sektöründe aynı sorunların devam ettiğini ancak madene olan ihtiyacın günden güne arttığını kaydetti. Madenciliğin Türkiye ekonomisine 40 milyar dolar katkı, 2 milyon kişiye ise istihdam sağladığını belirten Emiroğlu, madenlerin olmaması halinde ülkemizin kalkınmakta zorlanacağına dikkat çekti. Emiroğlu gerçekleşen yetki devri ve bazı izinlerin çıkmasının sektörü umutlandırdığını belirtirken ilerleyen dönemde daha çok çözüm sunulacağına dair inancını dile getirdi.
Bunun yanında geçtiğimiz dönemde izinlerin genel müdürlükten bölge müdürlüklerinin yetkisine kaydıran yetki devri ve izin başvurularının çevrim içi bir şekilde anlık takibini mümkün kılan çevrimiçi portalın sektöre umut verdiğini kaydetti.
Sektörle ilgili sorunları dinleyen Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Fatih Metin, gerçekleştirilen istişare toplantısının faydalı olduğuna dair görüşlerini paylaştı. Bu toplantıların devam edeceğini belirten Metin, sektörle iletişim halinde olmaya büyük önem verdiklerini kaydetti. Gerçekleştirilen bu toplantıların sadece sorunların dinlenildiği bir mecra olmasının ötesinde çözüme ulaşılmasına da dikkat ettiklerini belirtti. Madencilik ve Orman arasındaki ilişki ile ilgili Metin şu cümleleri kullandı:
“Başta madencilik olmak üzere birçok faaliyet ormancılık ile ilgilidir ve bunların iyi yönetilmesi gerekmektedir. Madenciliğin son derece önemli olduğunun farkındayız. Bu aşamada işlemlerin en az zararla mümkünse zararsız yapılmasını hedefliyoruz.” dedi. Madenciliğin sorunlarının farkında olduklarını ve geçtiğimiz dönemde bu kapsamda yetki devri ve online takip sistemi gibi girişimler ile süreci hızlandırmayı hedeflediklerini belirten Metin, Cumhurbaşkanlığı Eylem Planı kapsamında diğer kurumlar ile elektronik ortamda bilgi ve belge paylaşımı konusunda çalışmaların devam ettiğinin bilgisini verdi. Eksik görülen noktalar ve yaşanan sorunlar konusunda bakanlığın kapsının açık olduğunu kaydeden Metin, madencilik sektörü ile “Sıfır Sorun” anlayışını benimsediklerini ve kurulacak iletişimle bunun sağlanacağına inandığını dile getirdi. Toplantı sırasında izinlerin sonuçlanması konusunda bildirilen sorunlarla ilgili ise Metin, “Eğer evraklar tam ise başvurudan en fazla 3 ay içinde talep neticelendirilecektir. Bu konuda çalışmalarımızı yapacağız.” dedi. Metin ayrıca iki konuya dikkat çekti: “Dikkat çekmek istediğim iki konu var biri rehabilitasyon, rehabilitasyon meselesine önem verelim. Bu konudaki taahhütlerinize uyun. 2021 yılında bu süreci sıkı takip edeceğiz. Uymayanlara müeyyidelerimiz ağır olur. Nasıl sıfır sorun dediysek bu konuda da sıfır toleransımız var. Sıfır toleransımızın olduğu ikinci konu, sınır aşım konusu. Bu konuda da hassasiyet sahibiyiz. Biz süreçler konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Siz de izin için başvurarak izninizi alın.”
Metin, görüşmede dile getirilen sorunların daha detaylı masaya yatırılabilmesi için Maden Platformu bünyesinde oluşturulacak bir teknik ekibi Ankara’ya davet etti.
